भारतात, आरोग्य सेवांची तरतूद राज्यानुसार बदलते. बहुतेक राज्यांमध्ये सरकारी आरोग्य सेवा प्रमुख आहेत, परंतु अपूर्ण संसाधने आणि व्यवस्थापनामुळे, मोठी लोकसंख्या खाजगी आरोग्य सेवांचा पर्याय निवडते. आरोग्य हा नेहमीच महत्वाचा विषय राहिलेला आहे, त्यामुळे त्याचे संरक्षणही महत्वाचे ठरते. आरोग्याला संरक्षण देणार घटक म्हणजे Health Insurance. आपण या लेखात आरोग्य विमा म्हणजे काय, आरोग्य विम्याचे प्रकार व फायदे याबद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत.
आरोग्य विमा म्हणजे काय
आरोग्य विमा (Health Insurance) हा एक प्रकारचा विमा आहे जो आजारपणामुळे उद्भवणाऱ्या वैद्यकीय खर्चाचा समावेश करतो. हे खर्च हॉस्पिटलायझेशन खर्च, औषधांचा खर्च किंवा डॉक्टरांच्या सल्ला शुल्काशी संबंधित असू शकतात.
आरोग्य विमा पॉलिसी (Health Insurance Policy) अपघात, आजार किंवा दुखापतीमुळे झालेल्या वैद्यकीय खर्चाविरूद्ध कव्हरेज वाढवते. एखादी व्यक्ती विशिष्ट कालावधीसाठी मासिक किंवा वार्षिक प्रीमियम पेमेंटसाठी अशा पॉलिसीचा लाभ घेऊ शकते. या कालावधीत, जर एखाद्या विमाधारकाला अपघात झाला किंवा त्याला गंभीर आजाराचे निदान झाले, तर उपचाराच्या उद्देशाने होणारा खर्च विमा प्रदात्याकडून केला जातो.
Health Insurance चे प्रकार
Health Insurance चे प्रकार याप्रमाणे आहेत:
1. Mediclaim Plans
Mediclaim Plans किंवा हॉस्पिटलायझेशन योजना हे आरोग्य विमा योजनांचे सर्वात मूलभूत प्रकार आहेत. तुम्हाला हॉस्पिटलमध्ये दाखल केल्यावर ते उपचाराचा खर्च भागवतात. मूळ बिले सादर करून हॉस्पिटलमध्ये झालेल्या वास्तविक खर्चावर देय दिले जाते. यापैकी बहुतेक योजना संपूर्ण कुटुंबाला एका विशिष्ट मर्यादेपर्यंत कव्हर करतात.
2. Critical Illness Insurance Plans
Critical Illness Insurance Plans (गंभीर आजार विमा योजना) विशिष्ट जीवघेण्या आजारांना कव्हर करतात. या रोगांवर दीर्घकाळ उपचार आवश्यक असू शकतात किंवा जीवनशैलीत बदल देखील होऊ शकतो. हॉस्पिटलायझेशन प्लॅन्सच्या विपरीत, पेआउट ग्राहकाने निवडलेल्या गंभीर आजार कव्हरवर केले जाते आणि हॉस्पिटलमध्ये केलेल्या वास्तविक खर्चावर नाही.
कव्हर बदलत्या जीवनशैली आणि औषधांसाठी पैसे वापरण्याची लवचिकता देते. तसेच आजारपणामुळे तुम्ही काम पुन्हा सुरू करू शकत नसलेल्या वेळेसाठी उत्पन्नाचा पर्याय आहे. या योजनांतर्गत देय रोगाच्या निदानावर केले जाते ज्यासाठी मूळ वैद्यकीय बिलांची आवश्यकता नसते.
3. Individual Health Insurance
Individual Health Insurance (वैयक्तिक आरोग्य विमा पॉलिसी), हे नावाप्रमाणे – एका व्यक्तीच्या उपचाराचा खर्च समाविष्ट करते. हे कव्हर स्वत:साठी, तुमचा जोडीदार आणि मुलांसह पालकांसाठी मिळू शकते.
या योजनेअंतर्गत कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला वैयक्तिक विमा रक्कम मिळते. उदाहरणार्थ; जर तुमची योजना विम्याची रक्कम 20 लाख रुपये असेल, तर प्रत्येक कुटुंबातील सदस्याला त्या पॉलिसी कालावधीसाठी प्रत्येकी 20 लाखांपर्यंत वापरता येईल, म्हणजे तुम्ही तीन सदस्यांसाठी वैयक्तिक योजना खरेदी करत असल्यास, तिघांसाठी एकत्रित विम्याची रक्कम 60 लाख रुपये असेल.
4. Family Floater Health Insurance
अशा योजनांतर्गत, एका पॉलिसी अंतर्गत सर्व व्यक्तींसाठी एकच विमा रक्कम उपलब्ध आहे. ही संपूर्ण रक्कम अनुक्रमे एका व्यक्तीच्या उपचारासाठी वितरीत केली जाऊ शकते, अशा परिस्थितीत दुसर्‍या वैद्यकीय आणीबाणीच्या परिस्थितीत त्यानंतरचे कोणतेही दावे कव्हर केले जात नाहीत. ज्येष्ठ नागरिक कौटुंबिक फ्लोटर योजनेंतर्गत पात्र नाहीत, कारण त्यांच्या वैद्यकीय गरजा अधिक गुंतागुंतीच्या असतात.
5. Senior Citizen Health Insurance
वयोवृद्ध व्यक्तींच्या सर्व वैद्यकीय खर्चासाठी तयार केलेल्या, अशा योजना केवळ ६० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींना मिळू शकतात. वृद्धत्वामुळे विकसित होणाऱ्या विविध प्रकारच्या आजारांसाठी व्यापक कव्हरेज वाढवण्यात आले आहे.
6. Group Health Insurance
कंपन्या अशा योजना त्यांच्या कर्मचाऱ्यांपर्यंत पोहोचवतात. प्रीमियम नियोक्ता स्वतः भरतो आणि त्यात तरतुदी आहेत ज्यात विम्याची रक्कम पुन्हा भरणे सुनिश्चित होते. अशा समूह आरोग्य विमा पॉलिसी किफायतशीर असतात आणि कर्मचारी टिकवून ठेवण्याची युक्ती म्हणून वितरीत केल्या जातात. तथापि, तुम्ही हे लक्षात ठेवले पाहिजे की तुम्ही कंपनीत नोकरी करत असाल तोपर्यंतच हे विमा संरक्षण मिळू शकते. तुम्हाला नोकरीतून काढून टाकल्‍यास किंवा कंपनीमध्‍ये तुमची नोकरी सोडल्‍यास कव्‍हरचे फायदे मिळू शकत नाहीत.
आरोग्य विम्याचे फायदे
आरोग्य विमा खरेदी करणे अनेक कारणांसाठी महत्त्वाचे आहे. चला आमच्या आरोग्य विमा पॉलिसींचे सर्वात महत्वाचे फायदे पाहू या:
1. गंभीर आजार कव्हर
बर्‍याच आरोग्य विमा पॉलिसी गंभीर आजारांसाठी अतिरिक्त खर्चावर संरक्षण देखील देतात. आज जीवनशैलीशी संबंधित आजारांच्या वाढत्या घटना पाहता, हे आणखी एक महत्त्वाचे कव्हर आहे. तुम्हाला कव्हर केलेल्या गंभीर आजारांपैकी कोणत्याही आजाराचे निदान झाल्यास तुम्हाला एकरकमी पेआउट प्रदान केले जाईल. या समस्या हाताळण्यासाठी आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी बर्‍याचदा खूप महाग असतात, त्यामुळे गंभीर आजार कव्हर हे आरोग्य विमा असण्याचा आणखी एक महत्त्वाचा फायदा आहे.
2. वाढत्या वैद्यकीय खर्चास मदत
लोक आरोग्य विमा पॉलिसी खरेदी करतात जेणेकरुन त्यांची आर्थिक स्थिती सतत वाढणाऱ्या वैद्यकीय खर्चापासून सुरक्षित राहावी. अपघात किंवा वैद्यकीय आणीबाणीसाठी तुम्हाला काही हजार रुपयांपेक्षा जास्त खर्च येऊ शकतो. वैद्यकीय विमा योजनेसह, तुम्ही रुग्णवाहिकेच्या शुल्कापासून ते डेकेअर प्रक्रियेपर्यंत सर्व गोष्टींसाठी संरक्षणाचा आनंद घेत आहात, ज्यामुळे तुम्हाला पुनर्प्राप्त करण्यासाठी आवश्यक असलेली काळजी घेणे सोपे होते.
3. कर बचत
आयकर कायदा, 1961 च्या कलम 80D अंतर्गत, आरोग्य विमा पॉलिसींच्या देखरेखीसाठी भरलेले प्रीमियम कर कपातीसाठी पात्र आहेत. स्वत:साठी, तुमचा जोडीदार, तुमची मुले आणि 60 वर्षांखालील पालकांसाठी पॉलिसीसाठी, तुम्ही तुमच्या करपात्र उत्पन्नातून दरवर्षी 25,000 रुपयांपर्यंतच्या कपातीचा दावा करू शकता. तुम्ही 60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या पालकांसाठी पॉलिसी देखील खरेदी केली असल्यास, तुम्ही 50,000 रु. च्या अतिरिक्त कपातीचा दावा करू शकता.
4. उच्च वैद्यकीय खर्च
उच्च आरोग्य सेवांच्या किमतीमुळे, तुम्ही उपचार घेऊ शकत नाही. परंतु जेव्हा तुमच्याकडे आरोग्य विमा संरक्षण असेल, तेव्हा तुम्ही सर्वोत्तम नेटवर्क हॉस्पिटलमध्ये दर्जेदार उपचार घेऊ शकता. नेटवर्क हॉस्पिटल्स ही अशी असतात ज्यात विमा कंपन्यांचा हॉस्पिटलशी टाय-अप असतो ज्यामुळे तुम्हाला कॅशलेस उपचार मिळण्यास मदत होते. या सुविधेसह, विमा कंपनी थेट रुग्णालयाकडे बिलांची पूर्तता करते.
हे सुद्धा वाचा –
