कार्बन पेपर चा शोध कोणी लावला: कार्बन पेपर (Carbon Paper) ही मोठ्या प्रमाणात वापरली जाणारी स्टेशनरी वस्तू आहे ज्याने कागदपत्रांच्या प्रती बनवण्याच्या पद्धतीत क्रांती केली आहे. हे मेण आणि रंगद्रव्याने लेपित कागदाची पातळ शीट आहे, ज्याचा वापर वरच्या शीटवरील लिखाणाची प्रत खाली शीटवर करण्यासाठी केला जातो. कार्बन पेपरचा शोध 19व्या शतकात लागला आणि तेव्हापासून ते जगभरातील व्यवसाय, शाळा आणि कार्यालयांसाठी आवश्यक साधन बनले आहे. या लेखात, आपण कार्बन पेपरचा इतिहास आणि त्यामागील शोधक जाणून घेणार आहोत.
कार्बन पेपर चा शोध कोणी लावला
कार्बन पेपर चा शोध इंग्लंलमधील 1806 मध्ये राल्फ वेजवुड (Ralph Wedgwood) यांनी लावला. त्याने याच वर्षी यासाठी इंग्लंडमध्ये प्रथम पेटंट मिळविले. प्रिंटरची शाई आणि राळ यांच्या मिश्रणाने कागदाच्या पातळ पत्र्यांचा लेप करून त्यांनी पहिला कार्बन पेपर विकसित केला. तथापि, वेजवुडचा शोध फारसा यशस्वी झाला नाही, आणि कार्बन पेपरला कॉपी बनवण्याचे लोकप्रिय साधन बनण्यासाठी आणखी काही दशके लागली.
1820 मध्ये, इटालियन शोधक पेलेग्रिनो तुरी यांना युनायटेड स्टेट्समध्ये नवीन प्रकारच्या कार्बन पेपरचे पेटंट जारी करण्यात आले. तुरीचा कार्बन पेपर प्रिंटरच्या शाईवर मेण आणि ग्रेफाइट मिसळून कागदाच्या पातळ पत्र्या तयार केला गेला. या मिश्रणाने स्पष्ट प्रत तयार करून खाली दिलेल्या कागदावर शाई सहज हस्तांतरित केली.
कार्बन पेपरचा उदय
कार्बन पेपरचा शोध लागला तरी तो लगेच लोकप्रिय झाला नाही. 19 व्या शतकाच्या उत्तरार्धापर्यंत कार्बन पेपरचा वापर व्यवसाय आणि कार्यालयांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर होऊ लागला. याचे कारण म्हणजे टंकलेखन यंत्राचा नुकताच शोध लागला होता आणि कार्बन पेपर हे टाइप केलेल्या दस्तऐवजांच्या प्रती बनवण्यासाठी योग्य साधन होते.
टाइपरायटरच्या वाढीसह, कार्बन पेपर व्यवसाय आणि कार्यालयांसाठी एक आवश्यक साधन बनले. यामुळे त्यांना दस्तऐवजाच्या अनेक प्रती पटकन आणि सहजपणे बनवता आल्या, हाताने पुन्हा लिहिल्याशिवाय. कार्बन पेपरचा वापर शाळांमध्येही केला जात होता, जिथे शिक्षकांना वर्कशीट्स आणि चाचण्यांच्या प्रती जलद आणि कार्यक्षमतेने बनवता येतात.
आधुनिक कार्बन पेपरचा शोध कोणी लावला
आज आपण वापरत असलेल्या आधुनिक कार्बन पेपरचा शोध पॅटसी शर्मन (Patsy Sherman) आणि चार्ल्स वेस्ली (Charles Wesley) यांनी 1953 मध्ये लावला होता. शेर्मन आणि वेस्ली 3M मध्ये संशोधक होते, जी चिकटवता आणि टेपमध्ये माहिर आहे. प्रयोगशाळेच्या सहाय्यकाच्या पांढऱ्या कॅनव्हास शूजवर चुकून काही कंपाऊंड सांडले तेव्हा ते नवीन प्रकारचे रबर विकसित करण्यावर काम करत होते. त्यांच्या लक्षात आले की रबराने कॅनव्हासभोवती एक संरक्षणात्मक अडथळा निर्माण केला आहे आणि त्यांना लक्षात आले की त्यांनी नवीन प्रकारचे डाग-प्रतिरोधक सामग्री शोधली आहे.
शर्मन आणि वेस्ली यांनी त्यांचे संशोधन चालू ठेवले आणि एक नवीन प्रकारचे कोटिंग विकसित केले जे फॅब्रिक आणि कागदावर लागू केले जाऊ शकते जेणेकरून ते डाग आणि पाण्याला प्रतिरोधक बनले. त्यांनी त्यांच्या नवीन साहित्याला स्कॉचगार्ड म्हटले आणि ते प्रचंड यशस्वी झाले. तथापि, स्कॉचगार्डवर काम करताना, त्यांनी हे देखील शोधून काढले की त्यांच्या नवीन कोटिंगचा वापर कार्बन पेपर तयार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो जो मागील आवृत्त्यांपेक्षा अधिक कार्यक्षम आणि टिकाऊ होता.
कार्बन पेपर वर निष्कर्ष
19व्या शतकाच्या सुरुवातीस कार्बन पेपरचा शोध लागल्यापासून खूप मोठा पल्ला गाठला आहे. आज, जगभरातील व्यवसाय, शाळा आणि कार्यालयांसाठी हे एक आवश्यक साधन आहे. आज आपण वापरत असलेल्या आधुनिक कार्बन पेपरचा शोध पॅट्सी शर्मन आणि चार्ल्स वेस्ली यांनी 1953 मध्ये लावला होता आणि त्यांच्या शोधामुळे आपण कागदपत्रांच्या प्रती बनवण्याच्या पद्धतीत क्रांती घडवून आणली. त्यांच्या संशोधनाबद्दल धन्यवाद, आमच्याकडे आता अधिक कार्यक्षम आणि टिकाऊ प्रकारचे कार्बन पेपर आहे जे सहजतेने अनेक प्रती बनवू शकतात.
संबंधित लेख पहा:
