Cardiac Arrest and Heart Attack in Marathi: आपले हृदय आपल्या शरीरातील सर्वात कठीण अवयवांपैकी एक आहे. त्याचे मुख्य कार्य संपूर्ण शरीरात ऑक्सिजनयुक्त रक्त पंप करणे आहे. काही लोक कार्डियाक अरेस्टलाचं हार्ट अटॅक असं समजतात, पण तसं नसत. हृदयविकाराचा झटका तेव्हा येतो जेव्हा हृदयाकडे रक्त प्रवाह अवरोधित होतो आणि कार्डियाक अरेस्ट तेव्हा येतो जेव्हा एखाद्या व्यक्तीचे हृदय काम करणे थांबवते. या लेखात आपण, कार्डियाक अरेस्ट आणि हार्ट अटॅक म्हणजे काय आणि दोघांत काय फरक आहे, जाणून घेणार आहोत.
कार्डियाक अरेस्ट म्हणजे काय
हृदय गती अचानक थांबणे याला कार्डियाक अरेस्ट (Cardiac Arrest) म्हणतात. हे अनेकदा अचानक घडते. हृदयविकाराचा त्रास हृदयातील विद्युत आवेगांमध्ये बिघाडाने सुरू होतो ज्यामुळे हृदयाचे ठोके अनियमित होतात. जेव्हा हृदयाचे पंपिंग कार्य विस्कळीत होते, तेव्हा आपले हृदय मेंदू, फुफ्फुस आणि इतर अवयवांना रक्त पंप करण्यास असमर्थ किंवा अक्षम होते. हळूहळू, व्यक्ती चेतना गमावू लागते आणि त्याची नाडी थांबते. या संपूर्ण स्थितीला कार्डियाक अरेस्ट म्हणतात.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, जेव्हा हृदय अनपेक्षितपणे काम करणे थांबवते तेव्हा कार्डियाक अरेस्ट येतो. हे सहसा हृदयातील विद्युत गडबडीच्या परिणामी उद्भवते, ज्यामुळे हृदयाचे ठोके अनियमित होतात. हे हृदयाची पंपिंग क्रिया बिघडवते, ज्यामुळे शरीरातील रक्त प्रवाह थांबतो.
कार्डियाक अरेस्ट आलेल्या व्यक्तीला उपचार न मिळाल्यास काही मिनिटांतच त्याचा मृत्यू होऊ शकतो. योग्य वैद्यकीय सेवेसह, कार्डियाक अरेस्ट येताच प्रथमोपचार केल्यास पीडितेचे प्राण वाचवणे शक्य आहे. यावर प्राथमिक उपचार म्हणजे कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन (CPR), ज्यामध्ये डिफिब्रिलेटर वापरला जातो.
याशिवाय दोन्ही हातांनी योग्य पद्धतीने हाताने छाती वर वेगाने पंप केल्यास पीडितेचा जीव वाचू शकतो. वैद्यकीय मदत येईपर्यंत पीडित व्यक्तीला तात्काळ उपचार म्हणून असे केले जाते.
हार्ट अटॅक किंवा हृदयविकाराचा झटका म्हणजे काय
हार्ट अटॅक किंवा हृदयविकाराचा झटका (Heart Attack) तेव्हा येतो, जेव्हा एक अवरोधित धमनी ब्लॉक्ड आर्टरी ऑक्सीजन युक्त रक्ताला ह्रदयाच्या कोणत्याही भागापर्यंत जाण्यापासून थांबवते. जर अवरोधित धमनीला वेळेवर खोलल्या जात नसेल किंवा दुरुस्त केल्या जात नसेल, तर त्या धमनीपासून ब्लॉक झालेला तो हृदयाचा भाग मरण्यास सुरुवात होते आणि त्या व्यक्तीला हार्ट अटॅक किंवा हृदयविकाराचा झटका येतो.
हार्ट अटॅक आल्यास, एखाद्या व्यक्तीला उपचार घेण्यासाठी जितका जास्त वेळ लागतो, तितकेच त्याचे अधिक नुकसान होते. हार्ट अटॅकची लक्षणे त्वरित आणि गंभीर असतात. तथापि, बहुतेक लक्षणे हळूहळू सुरू होतात आणि हृदयविकाराच्या झटक्यापूर्वी काही तास, दिवस किंवा आठवडे टिकतात. हार्ट अटॅक मध्ये कार्डियाक अरेस्ट प्रमाणे, हृदयाची गती अचानक थांबत नाही.
तरुण पिढीला कार्डियाक अरेस्ट येण्याचे मुख्य कारण
तरुण पिढीमध्ये कार्डियाक अरेस्ट च्या वाढत्या घटना हा चिंतेचा विषय आहे. बदलती जीवनशैली आणि शारीरिक आरोग्याबाबतची निष्काळजीपणा हे याचे प्रमुख कारण असू शकते. प्री-हार्ट टेस्ट करून घेण्याबाबत आजची तरुणाई कमी गंभीर आहे. लोक प्री-कार्डिओ टेस्टशिवाय जिम करायला लागतात आणि मग ते जिममध्ये वेट ट्रेनिंग करतात, ज्यामुळे त्यांची जाडी वाढते. काही सप्लिमेंट्स देखील घेतात जे चांगले नसतात आणि हृदयाचे नुकसान करतात, ज्यामुळे अतालता (Arrhythmia) होतो. पुढे ते हृदयविकाराच्या स्वरूपात बाहेर येते.
हे सुद्धा वाचा-
