Common Civil Code in Marathi: आतापर्यंत तुम्ही विविध राज्यांव्यतिरिक्त केंद्र सरकारने समान नागरी संहिता लागू करण्याबद्दल ऐकले असेल. खरतरं, देशात एकच राज्य आहे जेथे समान नागरी संहिता लागू आहे, त्या राज्याचे नाव आहे गोवा. या राज्यात पोर्तुगीज सरकारने समान नागरी संहिता लागू केली होती. गोवा सरकारची स्थापना 1961 मध्ये समान नागरी संहिता लागू करण्यात आली. या लेखात आपण, समान नागरी संहिता किंवा कॉमन सिव्हिल कोड म्हणजे काय आणि कॉमन सिव्हिल कोडचे फायदे काय आहे, जाणून घेणार आहोत.
समान नागरी संहिता म्हणजे काय (Common Civil Code in Marathi)
समान नागरी संहिता किंवा कॉमन सिव्हिल कोड म्हणजे भारतात राहणार्‍या सर्व नागरिकांसाठी एकसमान कायदा, यात धर्म किंवा जात काहीही असो. समान नागरी संहिता लागू झाल्यानंतर प्रत्येक धर्मासाठी समान कायदा असेल. सध्या देशातील प्रत्येक धर्माचे लोक त्यांच्या वैयक्तिक कायद्यानुसार विवाह, घटस्फोट, मालमत्तेचे विभाजन आणि मुले दत्तक घेणे यासारख्या प्रकरणांचा निपटारा करतात. मुस्लिम, ख्रिश्चन आणि पारशी यांना वैयक्तिक कायदे आहेत, तर हिंदू, शीख, जैन आणि बौद्ध हे हिंदू नागरी कायद्यांतर्गत समाविष्ट आहेत.
समान नागरी संहिता हा एक धर्मनिरपेक्ष कायदा आहे जो सर्व धर्माच्या लोकांना समानपणे लागू होतो. समान नागरी संहिता प्रत्येक धर्मासाठी समान कायदा आणेल. म्हणजेच मुस्लिमांना तीन लग्ने देऊन आणि पत्नीला फक्त तीन वेळा तलाक दिल्याने नातेसंबंध संपुष्टात येण्याची परंपरा संपुष्टात येईल.
सध्या देशातील प्रत्येक धर्माचे लोक त्यांच्या वैयक्तिक कायद्यानुसार या प्रकरणांचा निपटारा करतात. सध्या मुस्लिम, ख्रिश्चन आणि पारशी लोकांसाठी वैयक्तिक कायदा आहे तर हिंदू, शीख, जैन आणि बौद्ध हिंदू नागरी कायद्यांतर्गत येतात.
समान नागरी संहितेचे फायदे (Benefits of Common Civil Code)
1. समान नागरी संहिता लागू करण्याच्या बाजूने लोकांचा असा युक्तिवाद आहे की वेगवेगळ्या धर्माचे वेगवेगळे कायदे न्यायव्यवस्थेवर भार टाकतात. समान नागरी संहिता लागू झाल्याने न्यायव्यवस्थेतील प्रलंबित प्रकरणे सहज सुटतील.
2. समान नागरी संहिता लागू झाल्यामुळे विवाह, घटस्फोट, दत्तक घेणे आणि मालमत्तेचे विभाजन यासाठी सर्वांसाठी समान कायदा असेल. सध्या सर्व धर्म आपापल्या कायद्यानुसार या बाबींची विभागणी करतात.
3. समान नागरी संहिता लागू झाल्यानंतर भारतातील महिलांची स्थितीही सुधारेल. काही धर्मांच्या वैयक्तिक कायद्यात महिलांचे अधिकार मर्यादित आहेत. एवढेच नाही तर दत्तक घेणे आणि वडिलांच्या मालमत्तेतील महिलांचे अधिकार यासारख्या बाबींमध्येही हेच नियम लागू होतील.
4. समान नागरी संहितेच्या बाजूला बोलणाऱ्यांच्या मते, यामुळे महिलांचे स्थान मजबूत होईल कारण काही धर्मांमध्ये महिलांना खूप मर्यादित अधिकार आहेत.
हे सुद्धा वाचा-
