लहानपणापासून आजपर्यंत तुम्ही नेहमी पाहिलं असेल की घरी बनवलेल्या गरम पोळ्या तव्यावर भाजल्यानंतर त्या फुगतात. हे पाहून अनेक लोकांना आश्चर्य वाटते आणि त्यांच्या मनात प्रश्न निर्माण होतो की, तव्यावरील गरम पोळी कोणत्या गॅसमुळे फुगते आणि यामागे काय वैज्ञानिक कारण आहे. चला तर आपण या प्रश्नाचे सविस्तरपणे उत्तर बघूया.
तव्यावरील गरम पोळी कोणत्या गॅसमुळे फुगते
तव्यावरील गरम पोळी कार्बन डायऑक्साइड या गॅसमुळे फुगते. जेव्हा आपण आटा पाण्यात मिसळून मळून घेतो तेव्हा त्यात प्रथिनांचा थर तयार होतो. या लवचिक थराला ग्लूटेन म्हटले जाते. ग्लूटेनची सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे ते कार्बन डायऑक्साइड स्वतःमध्ये शोषून घेते.
ग्लूटेन असलेले हे आटा मळल्यानंतर फुगते, त्यामागे मूळ कार्बन डायऑक्साइड आहे. जेव्हा आटा काही काळ भिजवून ठेवला जातो आणि पोळ्या टाकल्या जातात, तेव्हा ग्लूटेन कार्बन डायऑक्साइड ला बाहेर निघण्यास अडवितो, आणि त्यामुळेच पोळीच्या मधोमध गॅस भरून पोळी फुगते. गव्हाच्या आट्यात ग्लूटेनचे प्रमाण जास्त असते, यामुळे गव्हाची पोळी सहजपणे फुगते.
हे सुद्धा वाचा-
