आपण या आर्टिकल मध्ये महाराष्ट्रातील साहित्यिक गोपाळ नीळकंठ दांडेकर यांची संपूर्ण माहिती सोप्या मराठी भाषेत जाणून घेणार आहोत. जर तुम्हाला Gopal Nilkanth Dandekar यांच्याबद्दल पुरेशी माहिती नसेल तर नक्की हे आर्टिकल पूर्ण वाचा.
गोपाळ नीळकंठ दांडेकर
गोपाळ नीळकंठ दांडेकर उर्फ अप्पा दांडेकर हे महाराष्ट्रातील एक मराठी लेखक होते. दांडेकर यांचा जन्म अमरावती जिल्ह्यातील परतवाडा येथे झाला. गोपाळराव विदर्भात मोठे झाले परंतु महात्मा गांधींनी ब्रिटीश राजवटीपासून भारताला स्वातंत्र्य मिळवून देण्याच्या चळवळीत सामील होण्यासाठी तरुणांना दिलेल्या आवाहनाला प्रतिसाद म्हणून वयाच्या तेराव्या वर्षी नागपुरातील आपल्या घरातून पळून गेले.
काही वर्षे अत्यंत गरिबीत घालवल्यानंतर त्यांनी काही आश्रयदात्यांसोबत स्थिरता मिळाली. नंतर त्यांनी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघात प्रवेश केला आणि गाडगे महाराजांच्या समाजसेवा चळवळीत स्वयंसेवक म्हणून काम केले. त्यांनी या दरम्यान बराच प्रवास केला.
1976 मध्ये दांडेकरांना त्यांच्या स्मरण गाथा या आत्मचरित्रात्मक कार्यासाठी साहित्य अकादमीचा पुरस्कार मिळाला. 1981 मध्ये अकोला येथे झालेल्या मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी त्यांची निवड झाली. त्यांना 30 डिसेंबर 1992 रोजी पुणे विद्यापीठातून मानद डी लिट पदवी मिळाली.
१ जून १९९८ रोजी पुणे येथे त्यांचे निधन झाले. त्यांची मुलगी वीणा देव (डॉ.वीणा विजय देव) ह्या प्रसिद्ध लेखिका आहेत. त्यांची नात मधुरा देव हीसुद्धा ललित लेखन करते आणि दुसरी नात मृणाल देव-कुलकर्णी ही विख्यात अभिनेत्री आहे.
साहित्य
1. कथा
- आईची देणगी (बालसाहित्य)
2. कादंबरी
| आम्ही भगीरथाचे पुत्र | कृष्णवेध | जैत रे जैत | तांबडफुटी | पडघवली |
| पद्मा | पवनाकाठचा धोंडी | पूर्णामायची लेकरं | बिंदूची कथा | माचीवरला बुधा |
| मोगरा फुलला | मृण्मयी | शितू | सिंधुकन्या | वाघरू |
| रानभुली | त्या तिथे रुखातळी |
3. ललित
- छंद माझे वेगळे
- त्रिपदी
3. चरित्र
- आनंदवनभुवन
- कहाणीमागची कहाणी
- गाडगेमहाराज
- तुका आकाशाएव्हडा
- दास डोंगरी राहतो
- स्मरणगाथा
हे सुद्धा वाचा –
