Gulvel Benefits and Side Effects in Marathi: आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती म्हणून वापरल्या जाणार्‍या गुळवेलाचे असंख्य फायदे आहेत. याच्या सेवनाने तुम्हाला अनेक मोठ्या आजारांपासून मुक्ती मिळते आणि तुमचे आरोग्य चांगले राहते. आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती म्हणून वापरल्या जाणार्‍या गुळवेलाल अमृता म्हणूनही ओळखले जाते. गुळवेलाला हिंदीत गिलोय (Giloy) म्हटले जाते. गुळवेल ही एक आयुर्वेदिक वनस्पति असल्यामुळे गुळवेलाचे फायदे व नुकसान देखील आहेत. म्हणूनच या लेखात आपण गुळवेल खाण्याचे फायदे व तोटे काय आहेत जाणून घेणार आहोत.
गुळवेल खाण्याचे फायदे
1. रोग प्रतिकारशक्ती वाढविते
गुळवेलला (Giloy) इम्युनिटी बूस्टर असेही म्हणतात. गुळवेलामध्ये असे गुणधर्म आढळतात जे रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासाठी प्रभावी ठरतात. गुळवेलाचे दररोज सेवन केल्याने तुम्ही अनेक आजारांपासून मुक्त होऊ शकता आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करू शकता.
2. पचनसंस्था मजबूत करते
गुळवेल रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासोबतच आपली पचनसंस्था देखील मजबूत करते. गुळवेलाचे दररोज सेवन केल्याने तुम्हाला पोटाशी संबंधित समस्या जसे की गॅस, बद्धकोष्ठता इत्यादीपासून आराम मिळतो. पचनाच्या समस्यांवर मात करण्यासाठी तुम्ही बाजारातील महागड्या औषधांऐवजी गुळवेलाचे सेवन करू शकता. याचे रोज सेवन केल्याने आपली पचनशक्ती मजबूत होते.
3. तणाव दूर करते
आजच्या धकाधकीच्या जीवनात तणाव कधी आपल्यावर होतो हेच कळत नाही. अशा परिस्थितीत गुळवेलाचे सेवन करून तुम्ही या समस्येपासून सुटका मिळवू शकता. गिलॉय तणाव कमी करण्यास मदत करते. गिलॉयमध्ये असे गुणधर्म आहेत जे शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करतात. ज्यामुळे तुमचे मन शांत राहते आणि तणावापासून मुक्ती मिळते.
4. सांधेदुखीच्या रुग्णांसाठी अत्यंत फायदेशीर
गिलॉयमध्ये संधिवात विरोधी गुणधर्म आहेत जे संधिवात उपचारात मदत करतात. जर तुम्हाला सांधेदुखीचा त्रास होत असेल तर रोज गिलॉयचे सेवन केल्याने या आजारापासून मुक्ती मिळते. जळजळ कमी करण्यासोबतच यात सांधेदुखी कमी करण्याचे अनेक गुणधर्म आहेत, जे तुमच्यासाठी या आजारापासून मुक्त होण्यासाठी रामबाण उपाय ठरतात.
5. मधुमेह टाईप-2 रुग्णांसाठी फायदेशीर
गुळवेल मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी रामबाण उपाय आहे. रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी गुळवेल खूप फायदेशीर मानले जाते. गुळवेल ग्लुकोजची पातळी कमी करते आणि रक्तातील साखरेची पातळी देखील कमी करते. ब्लड शुगर टाईप २ च्या रुग्णांसाठी हे अत्यंत फायदेशीर आहे. या स्थितीत शरीरातील इन्सुलिनची पातळी वाढते, ज्यामुळे रक्तातील साखर वाढते. अशा स्थितीत गुळवेल रोज सेवन केल्यास या समस्येपासून सुटका मिळू शकते.
6. दम्याच्या रुग्णांना फायदेशीर
आजकाल दमा आणि श्‍वसनाशी निगडीत दमा असणा-या रुग्णांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे. अशा स्थितीत गिलॉयचे सेवन केल्याने या आजारापासून मुक्ती मिळू शकते. या दरम्यान तुम्ही गुळवेलाची मुळं चावून पाण्यात उकळून प्यावीत, जे या समस्येपासून मुक्त होण्यास उपयुक्त ठरेल.
7. ताप असल्यास सेवन फायदेशीर
बदलत्या ऋतूंसोबत दीर्घकाळ तापासह उद्भवणाऱ्या आजारांवर मात करण्यासाठी गुळवेल हा जादुई उपाय आहे. डेंग्यू, मलेरिया आणि स्वाइन फ्लू यांसारख्या धोकादायक आजारांवर ते औषध म्हणून काम करते. यासोबतच तापाच्या वेळी तुमच्या प्लेटलेट्स आणि लाल रक्तपेशी वाढवण्यास ते प्रभावी ठरते. याचे दररोज सेवन केल्यास डेंग्यू मलेरिया आणि विषाणूजन्य ताप टाळता येतो.
गुळवेल खाण्याचे नुकसान
1. यकृत रुग्णांसाठी हानिकारक
गुळवेलाबद्दल लिव्हर रिसर्च क्लब ऑफ इंडिया आणि 13 वैद्यकीय केंद्रांनी अभ्यास केला होता. ज्यामध्ये असे आढळून आले आहे की गुळवेलाच्या जास्त वापरामुळे यकृताशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात. यकृताच्या रुग्णांनी डॉक्टर किंवा आयुर्वेद तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसारच गुळवेलाचा वापर करावा.
2. रक्तातील साखरेची पातळी होते प्रभावित
गुळवेल हे विविध कारणांमुळे आरोग्यासाठी चांगले असते, परंतु काही बाबतीत ते तितकेच हानिकारक असते. ज्या लोकांना रक्तातील साखरेच्या पातळीशी संबंधित आरोग्य समस्या आहेत त्यांनी या औषधी वनस्पतीचे सेवन पूर्णपणे टाळावे, कारण त्याचा रक्तातील साखरेच्या पातळीवर अधिक परिणाम होऊ शकतो. गुळवेलरक्तातील साखरेची पातळी लक्षणीयरीत्या कमी करते. अशा परिस्थितीत रक्तातील साखरेची पातळी कमी राहिल्याने तुम्हाला इतर अनेक आरोग्य समस्यांचा धोका निर्माण होऊ शकतो.
3. बद्धकोष्ठता समस्या (Constipation Problem)
जरी गुळवेल पाचन आरोग्याच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी खूप प्रभावी आहे, परंतु काहीवेळा यामुळे पोटाचे नुकसान देखील होते. कितीही सेवन केले तरी बद्धकोष्ठता होऊ शकते. गुळवेलाच्या सेवनामुळे तुम्हाला बद्धकोष्ठता किंवा पोटात जळजळ होण्याची समस्या जाणवत असेल तर नक्कीच डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
4. पोटाशी संबंधित आजारात सेवन करू नका
तुम्हाला जर पोटाशी संबंधित कोणत्याही प्रकारची समस्या असेल तर तुम्ही गुळवेलाचे सेवन टाळावे. गुळवेलामुळे अपचनाची समस्या वाढू शकते. अपचनामुळे पोटदुखी आणि पेटके येऊ शकतात.
5. गरोदरपणात गुळवेलाचे सेवन करू नका
गरोदर किंवा स्तनपान करणाऱ्या महिलांनी गुळवेलाचे सेवन कमी करावे. याचा शरीरावर नकारात्मक परिणाम होतो. तुमच्यावर शस्त्रक्रिया झाली असेल किंवा शस्त्रक्रिया करावी लागली तरीही ते वापरणे टाळा.
हे सुद्धा वाचा-
