साप हा पृष्ठवंशी सरपटणाऱ्या वर्गातील प्राणी आहे. हा जमीन आणि पाणी या दोन्ही ठिकाणी आढळतो. त्यांचे शरीर एक लांब दोरीसारखे असते, जे पूर्णपणे स्केल्सने झाकलेले असते. सापाला पाय नसतात. खालच्या भागात असलेल्या शारीरिक विशिष्ट संरचेनेच्या मदतीने ते चालतात. त्याच्या डोळ्यांना पापण्या नसतात, तेव्हा डोळे नेहमी उघडे असतात. हे तुम्हा सर्वांना माहीत असेलच. पण तुम्हाला माहित आहे का जगातील सर्वात छोटा व लहान साप कोणता आहे आणि तो कुठे आढळतो? जर नसेल तर आम्ही याबद्दल सविस्तर माहिती देणार आहोत.
साप विषारी आणि बिनविषारी दोन्ही प्रकारचे असतात. त्यांच्या वरच्या आणि खालच्या जबड्याच्या हाडांचा असा सांधा तयार होतो, ज्यामुळे त्याचे तोंड मोठ्या आकारात उघडते. त्यांच्या तोंडात विषाची पिशवी असते, त्याला जोडलेले दात टोकदार व पोकळ असतात, त्यामुळे चावल्याबरोबर विष सरळ शरीरात प्रवेश करते. जगात सापांच्या सुमारे 2500-3000 प्रजाती आढळतात. त्यापैकी विषारी सापांच्या ६९ प्रजाती भारतात आढळतात. या लेखात आम्ही जगातील टॉप 5 सर्वात लहान सापांबद्दल माहिती सांगणार आहोत.
जगातील सर्वात लहान साप कोणता आहे
1. Barbados Thread Snake
जगातील सर्वात लहान साप Barbados Thread snake आहे. पेनसिल्व्हेनिया स्टेट युनिव्हर्सिटीचे हर्पेटोलॉजिस्ट एस. ब्लेअर हेजेस यांनी 2008 मध्ये या सापाची वेगळी प्रजाती म्हणून ओळख पटवली. हेजेसने शोध टीमचा भाग असलेल्या हर्पेटोलॉजिस्ट, त्यांची पत्नी कार्ला अॅन हस यांच्या सन्मानार्थ सापाच्या नवीन प्रजातीचे नाव दिले. ऑगस्ट 2008 च्या प्रकाशनाच्या वेळी, टी. कार्लेचे वर्णन जगातील सर्वात लहान प्रौढांसह सापांच्या प्रजाती म्हणून केले गेले. संशोधन पथकाने घेतलेले पहिले वैज्ञानिक नमूना जंगलात खडकाखाली सापडला.
टेट्राचेइलोस्टोमा कार्ले प्रौढांची सरासरी लांबी अंदाजे 10 सेमी, (3.94 इंच) आहे, ज्याचा आजपर्यंतचा सर्वात मोठा नमुना 10.4 सेमी (4.09 इंच) आहे. वरील छायाचित्र L. carlae चतुर्थांश डॉलरवर दाखवते, 24.26 मिमी (0.955 इंच) व्यासाचे नाणे. नमुन्याचे वजन 0.6 ग्रॅम होते. टी. कारले हे प्रामुख्याने दीमक आणि मुंग्यांच्या अळ्यांच्या आहारावर पोसते असे मानले जाते. थ्रेडस्नेक अंडाकृती असतात, पुनरुत्पादनासाठी अंडी घालतात. या सापाच्या प्रजातीची मादी एका वेळी एकच मोठे अंडे देते. उदयोन्मुख संतती आईच्या अर्ध्या लांबीची असते.
T. carlae सारख्या लहान प्रजातींच्या सापांमध्ये प्रौढांच्या तुलनेत तुलनेने मोठी नवजात संतती असते. सर्वात मोठ्या सापांची संतती प्रौढ व्यक्तीच्या केवळ एक दशांश लांबीची असते, तर सर्वात लहान सापांची संतती सामान्यतः प्रौढ व्यक्तीच्या अर्ध्या लांबीची असते. लहान साप आईच्या आकाराच्या सापेक्ष एकच, प्रचंड अंडी देतात.
या प्रजातीचे पर्यावरणशास्त्र, विपुलता किंवा वितरण याबद्दल फारसे माहिती नाही. मूलत:, बार्बाडोसमध्ये कोणतेही मूळ जंगल शिल्लक नाही, तथापि, या मूळ प्रजातीला जंगलांच्या उपस्थितीत विकसित झाल्यापासून जगण्यासाठी वन अधिवासाची आवश्यकता असते. ज्ञात नमुन्यांच्या कमी संख्येच्या आधारावर आणि त्याचे वितरण वरवर पाहता पूर्व बार्बाडोसपुरते मर्यादित आहे, प्रजातींचे निरंतर अस्तित्व ही चिंतेची बाब आहे.
2. Brahminy Blind Snake
जगातील दूसरा सर्वात लहान साप Brahminy Blind Snake आहे, जी एक बिनविषारी अंध सापाची प्रजाती आहे जी मुख्यतः आफ्रिका आणि आशियामध्ये आढळते. तथपी, जगाच्या इतर अनेक भागांमध्येही ही प्रजाती दिसून आली आहे.
प्रौढ साप 2-4 इंच (5.1-10.2 सेमी) लांब, असामान्यपणे 6 इंच (15 सेमी) पर्यंत मोजतात, ज्यामुळे ते सर्वात लहान ज्ञात सापांची प्रजाती बनते. डोके आणि मान अस्पष्ट असल्याने डोके आणि शेपटी वरवरच्या सारखीच आहेत. इतर सापांच्या विपरीत, डोकेचे खवले शरीराच्या तराजूसारखे असतात.
डोके तराजूच्या खाली लहान ठिपके म्हणून डोळे क्वचितच ओळखता येतात. शेपटीच्या टोकाला एक लहान, टोकदार स्पर आहे. शरीराच्या बाजूने पृष्ठीय स्केलच्या चौदा पंक्ती आहेत. कोळशाच्या राखाडी, सिल्व्हर-ग्रे, फिकट पिवळ्या-बेज, जांभळ्या किंवा क्वचितच अल्बिनो, वेंट्रल पृष्ठभाग अधिक फिकट गुलाबी रंगापासून रंगाची श्रेणी असते.
किशोरवयीन स्वरूपाचा रंग प्रौढांसारखाच असतो. वर्तणूक सुस्त ते उत्साही असते, प्रकाश टाळण्यासाठी त्वरीत माती किंवा पानांच्या कचराचे आवरण शोधते.
3. Variegated Snail Eater
जगातील तिसरा सर्वात लहान साप Variegated Snail Eaterआहे. हा साप अॅमेझोनियामध्ये आढळतो आणि त्याची लांबी फक्त 3.4 ते 3.59 इंच वाढते. स्लग आणि गोगलगाय त्याच्या आहाराचा एक चांगला भाग बनवतात. त्याचे बोथट, मोठे डोके, मोठे पिवळे डोळे आणि शरीरावर काळा आणि राखाडी रंगाचा नमुना आहे. हे जुन्या-वाढीच्या जंगलात किंवा जंगलांमध्ये आढळते जे फक्त थोडेसे विस्कळीत झाले आहेत.
तो रात्री सक्रिय असतो, जिथे तो भक्ष्याच्या शोधात 9 फुटांपर्यंत चढू शकतो. दिवसा, विविधरंगी गोगलगाय खाणारा डफच्या खाली किंवा झुडुपाच्या फांद्यांमध्ये झोपतो. अॅमेझोनिया व्यतिरिक्त, विविधरंगी गोगलगाय खाणाऱ्यांची इतर लोकसंख्या त्रिनिदाद आणि टोबॅगोमध्ये आढळते.
4. Texas Blind Snake
जगातील चौथा सर्वात लहान साप Texas Blind Snake आहे, जो नैऋत्य कॅन्सस आणि दक्षिणेकडून मेक्सिकोमध्ये आढळतो. इतर आंधळ्या सापांप्रमाणे, 3.94 ते 11 इंच लांबीच्या या सरपटणाऱ्या प्राण्याला गांडुळ समजणे सोपे आहे. हे वाळवंटात आणि इतर कोरड्या ठिकाणी आढळते जोपर्यंत त्याला कडक उन्हापासून संरक्षण मिळते आणि ओलावा मिळतो.
हे लॉग किंवा खडकांच्या खाली आश्रय देऊन हे करते आणि अगदी उपनगरीय आवारातील कंपोस्ट ढिगाऱ्यांमध्ये देखील आढळू शकते. या सापाच्या चार उपप्रजातींपैकी दोन मेक्सिकोमध्ये आणि दोन अमेरिकेत आढळतात. या सापांच्या संवर्धनाची स्थिती कमीत कमी चिंताजनक आहे.
5. Flathead Snake
जगातील पाचवा सर्वात लहान साप Flathead Snake आहे. हा 7 ते 8 इंच लांबीचा हा साप मिसूरीमध्ये आढळणाऱ्या अनेक सापांपैकी सर्वात लहान आहे. हे मिसूरीमध्ये स्थानिक नाही परंतु इलिनॉय, ओक्लाहोमा, कॅन्सस, आर्कान्सा आणि मेक्सिकोमध्ये देखील आढळू शकते. यात गुळगुळीत तराजू आहेत ज्यांचे रंग टॅन ते राखाडी किंवा गुलाबी पोटासह लालसर-तपकिरी असतात. कधीकधी सापाचे डोके काळे असते.
हे उबदार महिन्यांत सक्रिय असते परंतु दिवसाचा बराचसा वेळ वालुकामय मातीपासून खोदलेल्या बुरुजांमध्ये घालवते. साप वसंत ऋतूमध्ये प्रजनन करतो आणि मादी जूनमध्ये एक ते चार अंडी घालते. 3 इंच लांब बाळ उन्हाळ्याच्या शेवटी बाहेर पडतात. साप कीटक, कीटक अळ्या आणि सेंटीपीड्स खातात.
हे सुद्धा वाचा –
