जगातील सर्वात लांब व मोठी नदी कोणती आहे

भारतातील नद्यांनी प्राचीन काळापासून देशाच्या आर्थिक आणि सांस्कृतिक विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. सिंधू आणि गंगा नद्यांच्या खोऱ्यात, जगातील सर्वात मोठी प्राचीन संस्कृती – सिंधू खोरे आणि आर्य संस्कृती उदयास आली. आजही, देशातील लोकसंख्या आणि शेतीचा सर्वात मोठा केंद्रीकरण नदी खोऱ्यात आढळतो. भारतातील नद्यांची जरूर आपणास माहिती असेल, पण काय जगातील सर्वात लांब व मोठी नदी कोणती आहे हे तुम्हाला माहिती आहे? जर नसेल तर इथे आम्ही सविस्तर माहिती दिली आहे.

नदी ही पृष्ठभागावर वाहणारा एक प्रवाह आहे, ज्याचा स्रोत सहसा तलाव, हिमनदी, झरे किंवा पावसाचे पाणी असते आणि ते महासागर किंवा सरोवरात पडते. नदी हा शब्द संस्कृत ‘ नद्यः ‘ या शब्दापासून आला आहे. याला संस्कृतमध्येच सरिता असेही म्हणतात. आपल्या पूर्वी या नद्यांच्या काठी ऋषीमुनींनी ज्ञानप्राप्ती केली. आजही मोठी आणि विकसित महानगरे नद्यांच्या काठावर वसलेली आहेत. नद्यांच्या काठावर मानवी सभ्यता आणि संस्कृतीची भरभराट झाली.

जगातील सर्वात लांब नदी कोणती आहे

जगातील सर्वात लांब नदी ही नाईल नदी आहे, तिची सुमारे लांबी 6650 किमी आहे. नाईल ही ईशान्य आफ्रिकेतील उत्तरेकडून वाहणारी प्रमुख नदी आहे. ते भूमध्य समुद्रात वाहते. आफ्रिकेतील सर्वात लांब नदी, ती ऐतिहासिकदृष्ट्या जगातील सर्वात सर्वात मोठी मानली गेली आहे, जरी ऍमेझॉन नदी किंचित लांब आहे असे सुचविलेल्या संशोधनाद्वारे याला विरोध केला गेला आहे.

दरवर्षी वाहणाऱ्या घनमीटरच्या मापाने जगातील प्रमुख नद्यांपैकी सर्वात लहान नद्यांपैकी नाईल नदी आहे. सुमारे 6,650 किमी लांब, त्याच्या ड्रेनेज बेसिनमध्ये अकरा देश समाविष्ट आहेत: टांझानिया, युगांडा, रवांडा, बुरुंडी, काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक, केनिया, इथिओपिया, इरिट्रिया, दक्षिण सुदान, सुदान प्रजासत्ताक आणि इजिप्त.

विशेषतः, नाईल हा इजिप्त, सुदान आणि दक्षिण सुदानचा प्राथमिक जलस्रोत आहे. याव्यतिरिक्त, नाईल ही एक महत्त्वाची आर्थिक नदी आहे, जी शेती आणि मासेमारीला आधार देते. नाईलच्या दोन प्रमुख उपनद्या आहेत – पांढरी नाईल, जी जिंजा, लेक व्हिक्टोरिया आणि ब्लू नाईल येथून सुरू होते. पांढरा नाईल पारंपारिकपणे मुख्य पाण्याचा प्रवाह मानला जातो. तथापि, निळा नाईल हा नाईलच्या बहुतेक पाण्याचा स्त्रोत आहे, ज्यामध्ये 80% पाणी आणि गाळ आहे.

पांढरा नाईल लांब आहे आणि ग्रेट लेक्स प्रदेशात उगवतो. याची सुरुवात युगांडा लेक व्हिक्टोरिया, युगांडा आणि दक्षिण सुदान येथून होते. ब्लू नाईल इथिओपियातील टाना सरोवरापासून सुरू होते आणि आग्नेयेकडून सुदानमध्ये वाहते. दोन नद्या सुदानची राजधानी खार्तूम येथे एकत्र येतात. नदीचा उत्तरेकडील भाग जवळजवळ संपूर्णपणे उत्तरेकडे सुदानच्या वाळवंटातून इजिप्तकडे वाहतो, जिथे कैरो त्याच्या मोठ्या डेल्टावर स्थित आहे आणि नदी अलेक्झांड्रिया येथे भूमध्य समुद्रात वाहते.

इजिप्शियन सभ्यता आणि सुदानी राज्ये प्राचीन काळापासून नदीवर आणि तिच्या वार्षिक पूरांवर अवलंबून आहेत. इजिप्तची बहुतेक लोकसंख्या आणि शहरे अस्वान धरणाच्या उत्तरेस नाईल खोऱ्याच्या त्या भागांमध्ये वसलेली आहेत. प्राचीन इजिप्तमधील जवळपास सर्व सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक स्थळे विकसित झाली आहेत आणि ती नदीकाठी आढळतात.

जगातील सर्वात मोठी नदी – टॉप 10

हे सुद्धा वाचा –

• जगातील सर्वात मोठा महासागर कोणता
• जगातील पहिला कॅमेरा कोणी आणि केव्हा बनवला
• जगातील सर्वात खतरनाक कुत्रा कोणता आहे