भारतातील प्रमुख शहरांमध्ये दिल्ली, मुंबई, कलकत्ता, हैदराबाद, अहमदाबाद इत्यादींचा समावेश होतो, ज्यांची लोकसंख्या आणि लोकसंख्येची घनता खूप जास्त आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का की जगातील सर्वात मोठे शहर कोणते आहे? जर तुम्हाला याबद्दल पुरेशी माहिती नसेल, तर या लेखात आम्ही जगातील 5 मोठ्या शहरांची तपशीलवार माहिती देणार आहोत. या शहरांची यादी लोकसंख्या, घनता, क्षेत्रफळ आणि सुविधांच्या निकषांवर अवलंबून असते.
जगातील सर्वात मोठे शहर कोणते आहे
जपानची राजधानी असलेले टोकियो (Tokyo) हे लोकसंख्येच्या दृष्टीने जगातील सर्वात मोठे शहर आहे. सध्या, टोकियो मेट्रोपॉलिटन क्षेत्राची लोकसंख्या 3.7 कोटी पेक्षा जास्त आहे. टोकियो चे क्षेत्रफळ 2,194 km² आहे. तर, चीनमधील चोंगकिंग (Chongqing) शहर हे क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने जगातील सर्वात मोठे शहर आहे. 2020 च्या आकडेवारीनुसार, या शहराची लोकसंख्या 3.21 कोटींहून अधिक होती. तर, या शहराचे क्षेत्रफळ 82,403 किमी² आहे.
जगातील सर्वात मोठे 5 शहर
1. टोकियो, जपान
टोकियो (Tokyo), जपानची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर, 3.74 कोटी लोकसंख्येसह जगातील सर्वात मोठे शहर आहे. टोकियो पूर्वी 20 व्या शतकात एडो (Edo) म्हणून ओळखले जात होते. 1890 मध्ये सम्राट मेजी रिस्टोरेशन (Meiji Restoration) द्वारा हे नाव बदलून टोकियो करण्यात आले.
चेरी ब्लॉसम (Cherry blossom) हे जपानचे राष्ट्रीय चिन्ह आहे. टोकियोमध्ये जगातील सर्वाधिक रेस्टॉरंट आहेत. हे 14 पेक्षा जास्त थ्री-स्टार मिशेलिन रेस्टॉरंटचे घर आहे. टोकियोमधील रिट्झ कार्लटन(Ritz Carlton) हे जगातील सर्वात महागडे हॉटेल आहे. येथे एका रात्रीचे भाडे एक लाखापेक्षा जास्त आहे.
टोकियो इम्पीरियल पॅलेस (Tokyo Imperial Palace) हे एक प्रमुख पर्यटन आकर्षण आहे जे बहुतेक लोकांसाठी बंद आहे. तथापि, सम्राटाच्या वाढदिवस आणि नवीन वर्षाच्या दिवशी काही विशेष क्षेत्र सामान्य लोकांसाठी खुले आहेत.
टोकियोमधील Shinjuku स्टेशनला दररोज अंदाजे 3.5 दशलक्ष प्रवासी येतात, ज्यामुळे ते जगातील सर्वात व्यस्त स्थानक बनले आहे. अमेरिकेप्रमाणेच, जपानमध्ये स्वतःचे डिस्ने पार्क आहेत जे तुम्हाला जादुई अनुभव देतात.
2. दिल्ली, भारत
दिल्ली (Delhi) ही भारताची राजधानी आणि केंद्रशासित प्रदेश आहे. यामध्ये भारताची राजधानी नवी दिल्लीचा समावेश आहे. दिल्ली ही राजधानी असल्याने केंद्र सरकारच्या तीनही शाखा – कार्यकारी, संसद आणि न्यायपालिका यांची मुख्यालये नवी दिल्ली आणि दिल्ली येथे आहेत.
दिल्लीला भारतात ऐतिहासिक महत्त्व आहे. 1483 चौरस किलोमीटर क्षेत्रफळात पसरलेले दिल्ली हे लोकसंख्येच्या दृष्टीने भारतातील दुसरे मोठे महानगर आहे. येथील लोकसंख्या सुमारे 1 कोटी 70 लाख आहे. येथे बोलल्या जाणार्‍या मुख्य भाषा हिंदी, पंजाबी, उर्दू आणि इंग्रजी आहेत.
दिल्ली हे भारतातील सर्वात जुने शहर आहे. त्याचा इतिहास सिंधू संस्कृतीपासून (Indus Civilization) सुरू होतो. याचा पुरावा हरियाणाच्या आसपासच्या भागात केलेल्या उत्खननात सापडला आहे. महाभारत काळात त्याचे नाव इंद्रप्रस्थ होते. दिल्ली सल्तनतच्या उदयानंतर, दिल्ली एक प्रमुख राजकीय, सांस्कृतिक आणि व्यावसायिक शहर म्हणून उदयास आली.
अनेक प्राचीन आणि मध्ययुगीन इमारती आणि त्यांचे अवशेष येथे पाहायला मिळतात. 1639 मध्ये, मुघल सम्राट शाहजहानने दिल्लीच्या आत एक तटबंदीचे शहर बांधले, जे 1679 ते 1857 पर्यंत मुघल साम्राज्याची राजधानी होती.
स्वातंत्र्यानंतर लोक वेगवेगळ्या भागातून दिल्लीत स्थलांतरित झाले, ज्यामुळे दिल्लीचे स्वरूप पूर्णपणे बदलले. दिल्लीत विविध प्रांत, धर्म, जातीचे लोक राहत होते, दिल्लीचे शहरीकरण झाले आणि मिश्र संस्कृतीही येथे जन्माला आली. आज दिल्ली हे भारताचे प्रमुख राजकीय, सांस्कृतिक आणि व्यावसायिक केंद्र आहे.
3. शांघाय, चीन
शांघाय (Shanghai) हे चीनमधील सर्वात मोठे शहर आणि जगातील सर्वात मोठ्या शहरांपैकी एक आहे. 2017 मध्ये, या शहराची लोकसंख्या सुमारे 24,000,000 होती. हे बीजिंग, टियांजिन आणि चोंगकिंग प्रमाणेच चीनमधील एक विशेष प्रांत-स्तरीय शहर (नगरपालिका) आहे. सध्या हे जगातील सर्वात मोठे बंदर आहे.
शांघाय हे यांग्त्झी नदीच्या मुखाशी स्थित आहे, जेथे ते चीनच्या पूर्व किनार्‍याच्या मध्यभागी पूर्व चीन समुद्राला मिळते. अर्थव्यवस्था आणि लोकसंख्येच्या दृष्टीने हे चीनमधील सर्वात मोठे शहर आहे. ही देशातील चार नगरपालिकांपैकी एक आहे आणि चीनमधील इतर कोणत्याही प्रांतासारखीच आहे.
चीनच्या बहुतेक इतिहासात शांघाय हे मासेमारीचे छोटे गाव होते. 19व्या शतकाच्या मध्यापासून दुसऱ्या महायुद्धापर्यंत ब्रिटिशांनी शांघायवर प्रभावीपणे नियंत्रण ठेवले. शांघायच्या काही भागांवर यूके, अमेरिका आणि फ्रान्सचे नियंत्रण होते. दुसऱ्या महायुद्धात जपान्यांनी हे नियंत्रण संपवले.
4. साओ पाउलो, ब्राझील
साओ पाउलो (Mexico City) हे ब्राझीलमधील सर्वात मोठे शहर आहे. हे ब्राझीलचे सर्वाधिक लोकसंख्येचे राज्य, साओ पाउलो राज्याची राजधानी आणि सांस्कृतिक, व्यवसाय आणि मनोरंजन केंद्र आहे. हे आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे शहर आहे. टार्ससच्या सेंट पॉलच्या (Saint Paul of Tarsus) नावावरून शहराचे नाव आहे.
साओ पाउलो शहराचा जीडीपी जगात 11वा आहे. तसेच, ब्राझीलमध्ये 63% स्थापित बहुराष्ट्रीय कंपन्यांचे घर आहे. हे शहर साओ पाउलो स्टॉक एक्सचेंजचे घर आहे, जीडीपी मधील लॅटिन अमेरिका आणि दक्षिण गोलार्धातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था आहे. Paulista Avenue हे साओ पाउलोचे आर्थिक केंद्र आहे. लोकसंख्येनुसार साओ पाउलो हे जगातील चौथे मोठे शहर आहे. याव्यतिरिक्त, साओ पाउलो हे जगातील सर्वात मोठे पोर्तुगीज भाषिक शहर आहे.
5. मेक्सिको सिटी, मेक्सिको
मेक्सिको सिटी (Mexico City), ज्याला स्पॅनिशमध्ये ‘Ciudad de México’ म्हणतात, ही उत्तर अमेरिकेतील मेक्सिको देशाची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर आहे. 2015 च्या रिपोर्ट अनुसार, येथे 89 लाख लोक स्थायिक झाले होते. या संख्येनुसार, हे पृथ्वीच्या पश्चिम गोलार्धातील सर्वात मोठे शहर आहे आणि जगातील सर्वात मोठे स्पॅनिश भाषिक शहर आहे.
मेक्सिको सिटी ही मेक्सिकोची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर आहे. हे जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या आणि प्रदूषित शहरांपैकी एक आहे. आज, अंदाजे 8.5 दशलक्ष लोक शहरात राहतात आणि अंदाजे 18 दशलक्ष ग्रेटर मेक्सिको सिटी शहरी भागात राहतात. 1928 मध्ये मेक्सिको सिटी शहराचे अस्तित्व संपुष्टात आले. तेव्हापासून, हे फक्त फेडरल डिस्ट्रिक्ट आहे.
हे सुद्धा वाचा –
