लक्ष्मीकांत बेर्डे (Laxmikant Berde) हे प्रसिद्ध भारतीय चित्रपट अभिनेता होते ज्यांनी अनेक मराठी आणि हिंदी चित्रपटांमध्ये काम केले. ते त्यांच्या अत्यंत दमदार कामगिरीसाठी ओळखले जात असे. बेर्डे यांनी आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात मराठी साहित्य संघ या निर्मिती संस्थेत कर्मचारी म्हणून केली आणि त्यानंतर काही मराठी रंगभूमीवरील नाटकांमध्ये सहाय्यक भूमिका केल्या. 1983-84 मध्ये ते पहिल्यांदा तूर तूर या मराठी नाटकाने प्रसिद्ध झाले.
मराठी चित्रपटांव्यतिरिक्त त्यांची ‘शांतेचा कोर्ट चालू आहे’ आणि ‘बिघडले स्वर्गाचे द्वार’ ही विनोदी नाटकेही गाजली. बेर्डे यांनी अनेक बॉलीवूड चित्रपटांमध्ये काम केले आणि कॉमिक भूमिकेतील सर्वोत्कृष्ट कामगिरीसाठी फिल्मफेअर पुरस्कारासाठी चार नामांकन मिळाले. त्यांनी सुमारे १८५ हिंदी आणि मराठी चित्रपटांमध्ये काम केले.
प्रारंभिक जीवन
लक्ष्मीकांत बेर्डे यांचा जन्म २६ ऑक्टोबर १९५४ रोजी मुंबईत झाला. त्याला पाच मोठी भावंडं होती आणि लहानपणी लॉटरीची तिकिटे कौटुंबिक उत्पन्नात जोडण्यासाठी विकायची. गिरगाव येथे होणाऱ्या गणेशोत्सवाच्या सांस्कृतिक कार्यक्रमात रंगभूमीवरील नाटकातील सहभागामुळे त्यांना अभिनयाची आवड निर्माण झाली. आंतरशालेय आणि आंतरमहाविद्यालयीन नाट्य स्पर्धांमध्ये भाग घेतल्याबद्दल त्यांना पारितोषिके मिळाली. यानंतर बेर्डे मुंबई मराठी साहित्य संघात काम करू लागले.
करिअर
मराठी साहित्य संघात कर्मचारी म्हणून काम करत असताना बेर्डे यांनी मराठी रंगभूमीवरील नाटकांतून छोट्या-छोट्या भूमिका साकारायला सुरुवात केली. 1983-84 मध्ये, त्यांनी पुरुषोत्तम बेर्डे यांच्या ‘तूर तूर’ या मराठी रंगभूमीवरील नाटकात त्यांची पहिली प्रमुख भूमिका साकारली जी हिट झाली आणि बेर्डे यांच्या विनोदी शैलीचे कौतुक झाले.
लक्ष्मीकांत बेर्डे यांनी 1984 मध्ये ‘लेक चालली सासरला’ या मराठी चित्रपटातून चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केले. त्यानंतर त्यांनी आणि अभिनेते महेश कोठारे यांनी ‘धूम धडाका’ (1984) आणि ‘दे दणदण’ (1987) चित्रपटांमध्ये एकत्र काम केले. हे दोन्ही चित्रपट प्रसिद्ध झाले आणि बेर्डे यांना त्यांची ट्रेडमार्क कॉमेडी शैली प्रस्थापित करण्यात मदत झाली.
बहुतेक चित्रपटांमध्ये त्यांनी कोठारे यांच्यासोबत किंवा अभिनेता अशोक सराफ यांच्यासोबत भूमिका केल्या होत्या. बेर्डे-सराफ जोडी ही भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक यशस्वी मुख्य कलाकार जोडी म्हणून ओळखली जाते. अशोक सराफ, सचिन पिळगावकर आणि महेश कोठारे यांच्यासमवेत बेर्डे यांनी 1989 मध्ये आलेल्या ‘अशी ही बनवा बनवी’ या मराठी चित्रपटात एकत्र काम केल्यानंतर मराठी चित्रपटांमध्ये एक यशस्वी चौकडी निर्माण केली.
ते दशक मराठी चित्रपटसृष्टी ‘अशोक-लक्ष्य’ युग म्हणून स्मरणात राहील. बेर्डे मरेपर्यंत दोन्ही कलाकार चांगले मित्र राहिले. बहुतेक चित्रपटांमध्ये, बेर्डे यांची जोडी अभिनेत्री आणि त्यांची भावी पत्नी प्रिया अरुण यांच्यासोबत होती.
लक्ष्मीकांत बेर्डे यांचा पहिला हिंदी चित्रपट सूरज बडजात्याचा 1989 मध्ये सलमान खान अभिनीत ‘मैंने प्यार किया’ होता. ‘हम आपके है कौन..!’, ‘मेरे सपनो की रानी’, ‘आरजू’, ‘साजन’ ‘बेटा’, ‘100 दिवस’ आणि ‘अनाडी’ हे त्यांच्या काही लोकप्रिय हिंदी चित्रपटांचा समावेश आहे. बेर्डे यांनी ‘शांतता कोर्ट चालू आहे’ आणि इतर हिट मराठी रंगभूमीवरील नाटकांमध्ये मुख्य अभिनेता म्हणून काम केले.
1992 मध्ये, बेर्डे यांनी त्यांच्या विनोदी साच्यापासून दूर जाण्याचा प्रयत्न केला आणि ‘एक होता विदुषक’ चित्रपटात गंभीर भूमिकेत काम केले. तथापि, चित्रपटाला व्यावसायिक यश मिळाले नाही आणि चित्रपटाच्या अपयशामुळे निराश होऊनही बेर्डे त्याच्या ट्रेडमार्क कॉमेडीकडे परतले. 1985 ते 2000 पर्यंत, बेर्डे यांनी ‘आम्ही दोघे राजा राणी’, ‘हमाल दे धमाल’, ‘बाळाचे बाप ब्रह्मचारी’, ‘एक पेक्षा एक’, ‘भूताचा भाऊ’, ‘थरथरट’, ‘अशा अनेक मराठी ब्लॉकबस्टर्समध्ये काम केले. धडकेबाज’ आणि ‘झपतलेला’. बेर्डे यांनी ‘नस्ती आफत’ आणि ‘गजरा’ या मराठी मालिकांमध्ये काम केले.
मृत्यू
लक्ष्मीकांत बेर्डे यांचा 16 डिसेंबर 2004 रोजी किडनीच्या आजाराने मुंबईत मृत्यू झाला. त्यांच्या अंत्यसंस्काराला महेश कोठारे, अशोक सराफ आणि सचिन पिळगावकर यांसारख्या मराठी चित्रपटसृष्टीतील अनेक मान्यवरांनी हजेरी लावली. त्यांच्या आयुष्याच्या शेवटच्या वर्षांत बेर्डे यांनी त्यांचा मुलगा अभिनय बेर्डे यांच्या नावावर ‘अभिनय आर्ट्स’ हे स्वतःचे प्रॉडक्शन हाऊस चालवले होते.
हे सुद्धा वाचा –
