Life Expectancy in Marathi: जागतिक आरोग्य संघटनेच्या 2020 च्या आकडेवारीनुसार, महिलांचे आयुर्मान पुरुषांपेक्षा जास्त आहे. पुरुषांचे आयुर्मान केवळ 69.5% आहे, तर महिलांचे आयुर्मान 72.2% आहे. अशा प्रकारे, भारताचे एकूण आयुर्मान 70.8 टक्के नोंदवले गेले आहे. या लेखात आपण आयुर्मान म्हणजे काय हे सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
आयुर्मान म्हणजे काय
आयुर्मान म्हणजे एका विशिष्ट वयानंतर आयुष्यात उरलेल्या वर्षांची सरासरी संख्या. हा एखाद्या व्यक्तीच्या सरासरी आयुर्मानाचा अंदाज आहे. एखाद्या व्यक्तीने किती काळ जगण्याची अपेक्षा केली जाऊ शकते हे आयुर्मान आहे. हे धुम्रपान, आहार आणि व्यायामासह देश आणि जीवनशैली यासारख्या अनेक घटकांवर आधारित आहे.
जगाच्या वेगवेगळ्या भागांमध्ये आयुर्मानात मोठ्या प्रमाणात तफावत आहे, मुख्यतः सार्वजनिक आरोग्य, वैद्यकीय सेवा आणि आहारातील फरकांमुळे. गरीब देशांमध्ये उच्च मृत्यू दर (उच्च मृत्यू दर) हे युद्ध, पुरेसे अन्न नसणे आणि वैद्यकीय परिस्थिती किंवा रोग (एड्स, मलेरिया इ.) यामुळे होतात.
उदाहरणार्थ- 2022 मध्ये, अमेरिका (77 वर्षे) किंवा इंग्लंड (81 वर्षे) सारख्या देशात भारताच्या (70 वर्षे) तुलनेत आयुर्मान कित्येक वर्षे जास्त आहे. याला आहार आणि जीवनशैली तसेच वैद्यकीय सेवेचा दर्जा अश्या अनेक गोष्टी जबाबदार आहे.
SRS डेटानुसार, 2015-2019 दरम्यान भारताचे जन्मावेळी आयुर्मान 69.7 होते. शहरी आणि ग्रामीण भागात तसेच राज्यांमध्ये जन्माच्या वेळी आयुर्मान मोठ्या प्रमाणात बदलते. हिमाचल प्रदेशातील शहरी महिलांचे जन्मावेळी सर्वाधिक आयुर्मान 82.3 वर्षे होते. छत्तीसगढमधील ग्रामीण पुरुषांची जन्मावेळी सर्वात कमी म्हणजे फक्त 62.8 वर्षे आयुर्मान होते.
आसामच्या ग्रामीण आणि शहरी भागातील आयुर्मानात 8 वर्षांचा फरक आहे. त्यानंतर हिमाचल प्रदेशात पाच वर्षांचे अंतर आहे. केरळ हे एकमेव राज्य आहे जिथे जन्मावेळी ग्रामीण आयुर्मान महिला आणि पुरुष दोघांसाठी शहरीपेक्षा जास्त आहे. बिहार आणि झारखंड ही एकमेव अशी राज्ये आहेत जिथे पुरुषांचे आयुर्मान शहरी आणि ग्रामीण भागात महिलांपेक्षा जास्त आहे.
हे सुद्धा वाचा-
