Diabetes and its types in Marathi: मधुमेह आजार हा आज भारत आणि जगासाठी एक सामान्य रोग बनला आहे. मधुमेहाचा उपचार न केल्यास आरोग्यविषयक अनेक समस्या निर्माण होतात. या आजारात, रक्तातील साखरेची पातळी सामान्य पातळीच्या पलीकडे वाढते, ज्यामुळे अनेक गंभीर समस्या उद्भवतात. या लेखात आपण मधुमेह म्हणजे काय जाणून घेणार आहोत.
मधुमेह म्हणजे काय (Diabetes in Marathi)
मधुमेह, चयापचय विकारांचा एक समूह आहे ज्याचे वैशिष्ट्य दीर्घकाळापर्यंत रक्तातील साखरेची पातळी वाढते. वारंवार लघवी होणे, वाढलेली तहान आणि भूक वाढणे ही लक्षणे असतात. मधुमेह हा साखर सकाळच्या चहाचा गोड घटक सूचित करत नाही. खरं तर, आपण जे अन्न खातो, त्याचा वापर आपले शरीर ऊर्जा बनवण्यासाठी करतो. त्याच उर्जेतील एक महत्वाचा घटक म्हणजे ग्लुकोज. शरीराला कार्य करण्यासाठी हा घटक महत्वाचा असला तरी ग्लुकोजचे प्रमाण जेव्हा जास्त होते, तेव्हा तो घटक ठरतो.
ग्लुकोजची पातळी संतुलित करण्यासाठी इन्सुलिनची आवश्यकता असते. रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी जबाबदार असलेल्या हार्मोनला इन्सुलिन म्हणतात. मधुमेहाच्या सर्वात सामान्य लक्षणांमध्ये तहान, वारंवार लघवी, भूक, थकवा आणि अंधुक दृष्टी यांचा समावेश होतो. वेगवेगळी लक्षणे वेगवेगळ्या प्रकारचे मधुमेह दर्शवतात. प्रकारानुसार, मधुमेहावरील उपाय किंवा उपचार सुचवले जातात.
इन्सुलिनची कमतरता किंवा शरीरात अनुक्रमे वापरण्यास असमर्थता यामुळे टाइप 2 मधुमेह होतो. रक्तातील ग्लुकोजच्या जादा प्रमाणामुळे डोळे, मूत्रपिंड आणि मज्जातंतूंना इजा होऊ शकते, ज्यामुळे हृदयविकार, पक्षाघात आणि विच्छेदन (अंग काढून टाकणे) होऊ शकते.
मधुमेहाचे प्रकार (Types of Diabetes)
मधुमेहाचे मुख्य दोन प्रकार याप्रमाणे आहेत:
1. टाइप-1 मधुमेह (Type-1 Diabetes)– जर तुम्हाला टाइप 1 मधुमेह असेल तर तुमचे शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. तुमची रोगप्रतिकारक यंत्रणा तुमच्या स्वादुपिंडातील पेशींवर हल्ला करते आणि त्यांचा नाश करते जे इन्सुलिन बनवतात.
- टाइप 1 मधुमेहाचे निदान सामान्यतः लहान मुले आणि तरुण प्रौढांमध्ये केले जाते, जरी तो कोणत्याही वयात दिसू शकतो.
- टाइप 1 मधुमेहाची लक्षणे असलेल्या लोकांना जगण्यासाठी दररोज इन्सुलिन घेणे आवश्यक आहे.
2. टाइप-2 मधुमेह (Type-2 Diabetes)– जर तुम्हाला टाईप 2 मधुमेह असेल, तर तुमचे शरीर इंसुलिन चा वापर करत नाही किंवा करत नाही.
- तुम्हाला कोणत्याही वयात, बालपणात टाईप 2 मधुमेह होऊ शकतो.
- तथापि, मधुमेहाचा हा प्रकार मधुमेही आणि वृद्ध लोकांमध्ये सर्वात सामान्य आहे.
- टाइप 2 हा मधुमेहाचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे.
मधुमेहाची लक्षणे (Symptoms of Diabetes)
- वजन कमी होणे
- जास्त भूक, तहान आणि लघवी
- थकवा, वासरे मध्ये वेदना
- वारंवार होणारे संक्रमण किंवा जखम भरण्यास विलंब होतो
- हातपायांमध्ये मुंग्या येणे, सुन्न होणे किंवा जळजळ होणे
- नपुंसकत्व
मधुमेहास कारणीभूत घटक (Factors that cause Diabetes)
- लठ्ठपणा
- अस्वस्थ जीवनशैली
- मधुमेहाचा कौटुंबिक इतिहास
- उच्च रक्तदाब किंवा उच्च रक्तदाब
- उच्च कोलेस्ट्रॉल आहार
हे सुद्धा वाचा –
