मंगळ ग्रह (Mars) हा सूर्यमालेतील सूर्यापासून चौथा ग्रह आहे. त्याचा तळभाग हा लालसर दिसतो, ज्यामुळे त्याला “लाल ग्रह” देखील म्हटले जाते. सौर मंडळात दोन प्रकारचे ग्रह आहेत – ‘स्थलीय ग्रह’ ज्यात पृष्ठभाग आहे आणि ‘वायूयुक्त ग्रह’ (जसे-Jupiter) जे बहुतेक वायूचे बनलेले आहेत. पृथ्वी प्रमाणेच, मंगळ देखील एक स्थलीय पृष्ठभाग असलेला ग्रह आहे. त्याचे वातावरण विरळ आहे. त्याची पृष्ठभाग चंद्राची विवर आणि पृथ्वीवरील ज्वालामुखी, दऱ्या, वाळवंट आणि ध्रुवीय हिमशिखरांची आठवण करून देते. या लेखात आपण, मंगळ ग्रहाच्या चंद्रांची संख्या किती आहे व ते कोणते हे जाणून घेऊ.
ओलंपस मॉन्स (Olympus Mons), सूर्यमालेतील सर्वात उंच पर्वत मंगळावर आहे. तसेच सर्वात मोठी कॅनियन, व्हॅलेस मरीनेरिस (Valles Marineris) देखील येथे आहे. त्याच्या भौगोलिक वैशिष्ट्यांव्यतिरिक्त, मंगळाचा परिभ्रमण कालावधी आणि हंगामी चक्र पृथ्वीच्या समान आहे. या ग्रहावर जीवसृष्टीची शक्यता नेहमीच कल्पित केली जाते.
मंगळ ग्रहाच्या चंद्रांची संख्या किती आहे
मंगळा ग्रहाला फोबोस (Phobos) आणि डिमोस (Deimos) नावाचे दोन चंद्र आहेत. ह्या लघुग्रहांची उत्पत्ति कशी झाली असावी हे अनिश्चित आहे. दोन्ही उपग्रह 1877 मध्ये आसाफ हॅलने (Asaph Hall) शोधले आणि फोबोस आणि डीमोस हे त्यांच्या नावावर ठेवले गेले, जे ग्रीक पौराणिक कथेतील युद्ध देवता एरिस (Eris) यांच्याबरोबर लढले. एरिसला रोमन लोक मार्स (Mars) म्हणजे मंगळ म्हणून ओळखतात.
मंगळाच्या पृष्ठभागावरून, फोबोस आणि डिमोसची गती आपल्या स्वतःच्या चंद्रांच्या हालचालीपेक्षा अगदी वेगळी दिसते. फोबॉस पश्चिमेत उगवतो, पूर्वेला मावळतो आणि 11 तासांनी पुन्हा उगवतो. डेमोसची कक्षा थोडीशी सिंक्रोनाबाहेरील कक्षा आहे, म्हणजे त्याचा कक्षीय कालावधी त्याच्या रोटेशनल कालावधीशी जुळतो, जो पूर्वेकडे जाणे अपेक्षित आहे परंतु अत्यंत मंद गतीने.
डेमोसची 30-तासांची कक्षा असूनही, पश्चिमेकडे जायला 2.7 दिवस लागतात कारण ते हळू हळू बुडत असताना एकाच वेळी मंगळाच्या दिशेने फिरत असताना पुन्हा उगण्यास तितकाच वेळ लागतो. फोबॉसची कक्षा समकालिक उंचीपेक्षा कमी असल्याने मंगळावरील समुद्राची भरतीची शक्ती हळूहळू त्याची कक्षा कमी करत आहे. सुमारे 50 कोटी वर्षांमध्ये ते एकतर मंगळाच्या पृष्ठभागावर धडकेल किंवा ग्रहाभोवती रिंगांमध्ये त्याचा बदल होईल.
हे सुद्धा वाचा-
