ओझोन थराच्या (Ozone layer) संदर्भात आपण नेहमी काही ना काही गोष्टी ऐकत असतो. ओझोन थराला खूप महत्त्व आहे कारण पृथ्वीवर जीवन केवळ ओझोनच्या थरामुळेच शक्य आहे. हा थर सूर्याच्या उच्च-फ्रिक्वेंसी अल्ट्राव्हायोलेट प्रकाशाचा 90-99% शोषून घेतो, जो पृथ्वीवरील जीवनासाठी हानिकारक आहे. या लेखात आपण ओझोन थर म्हणजे काय हे जाणून घेणार आहोत.
ओझोन थर म्हणजे काय
ओझोनचा थर (Ozone layer) हा पृथ्वीच्या वातावरणाचा एक थर आहे ज्यामध्ये ओझोन वायूचे प्रमाण तुलनेने जास्त आहे.ओझोन हा एक दुर्गंधीयुक्त वायू आहे ज्याचा रंग हलका निळा आहे. ओझोनच्या थरात ओझोन वायू मुबलक प्रमाणात आढळतो. ओझोन हा ऑक्सिजनचा एक प्रकार आहे आणि तो ‘O₃’ या चिन्हाने दर्शविला जातो. ऑक्सिजनचे तीन अणू एकत्र आल्यावर ओझोनचा थर तयार होतो.
ओझोन हा पृथ्वीच्या स्ट्रॅटोस्फियरच्या वर, मधल्या आवरणाच्या दरम्यान स्थित एक थर आहे. हा सूर्यापासून येणाऱ्या अतिनील किरणांपासून आपले संरक्षण करतो. वायू प्रदूषणातून बाहेर पडणाऱ्या क्लोरोफ्लुरोकार्बन वायूंमुळे ओझोन नष्ट होत आहे. पृथ्वीच्या वातावरणातील 91% पेक्षा जास्त ओझोन येथे आहे. फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ फॅब्री चार्ल्स आणि हेन्री बुसन यांनी 1913 मध्ये ओझोन थराचा शोध लावला होता.
ओझोन थराची जाडी जगभरात बदलते आणि साधारणपणे विषुववृत्ताजवळ पातळ आणि ध्रुवाजवळ जाड असते. संशोधनात असे आढळून आले आहे की युनायटेड स्टेट्समध्ये ओझोनची पातळी एप्रिल आणि मे या वसंत ऋतूमध्ये सर्वाधिक असते आणि ऑक्टोबरमध्ये सर्वात कमी असते.
हे सुद्धा वाचा-
