Platelets in Marathi: प्लेटलेट्सची संख्या राखणे खूप महत्वाचे आहे. जर प्लेटलेट्सची कमतरता असेल तर याचा अर्थ तुमच्या रक्तातील रोगांशी लढण्याची शक्ती कमी होत आहे. जर प्लेटलेट्सची संख्या 10,000 च्या खाली गेली तर रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढतो. या लेखात आपण प्लेटलेट्स म्हणजे काय आणि कमी प्लेटलेटची लक्षणे जाणून घेणार आहोत.
प्लेटलेट्स म्हणजे काय (What is Platelets)
प्लेटलेट्स (Platelets) हा रक्ताचा एक भाग आहे जो रक्त गोठण्यास मदत करतो. प्लेटलेट्स आपल्या शरीरातील अशा पेशी असतात ज्या रक्त वाहून जाण्यापासून रोखतात. शरीरातील कोणत्याही दुखापतीमुळे किंवा अन्य कारणाने रक्तवाहिन्यांमधून रक्तस्त्राव होत असताना प्लेटलेट्सच्या मदतीने रक्त थांबवले जाते.
साधारणपणे मानवी रक्तात प्रति घन मिलिमीटर एक लाख पन्नास हजार ते चार लाख Platelets असतात. रक्तातील प्लेटलेट्सची कमी संख्या एखाद्या विशिष्ट रोगामुळे किंवा अनुवांशिक पूर्वस्थितीमुळे होते. हे काही उपचार किंवा शस्त्रक्रियेमुळे देखील होऊ शकते. रक्तातील प्लेटलेट्सचे महत्त्वाचे कार्य म्हणजे शरीरात उपस्थित हार्मोन्स (Hormones) आणि प्रथिने (Protein) प्रदान करणे.
प्लेटलेट्स दुखापतीमुळे होणारा रक्तस्त्राव थांबवतात. शरीरात त्यांची पुरेशी संख्या असावी. जर शरीरात त्यांची संख्या खूप कमी असेल तर मृत्यू देखील होऊ शकतो. प्लेटलेट्सची संख्या CBC द्वारे शोधली जाते म्हणजेच संपूर्ण रक्त मोजणी चाचणी. वास्तविक, Platelets हा रक्ताचा एक भाग आहे जो रक्त गोठण्यास मदत करतो.
प्लेटलेट्सची कार्ये (Functions of Platelets)
प्लेटलेट्स दुखापत झालेल्या भागात रक्तस्त्राव थांबतात. काही कारणास्तव Platelets 50 हजारांच्या खाली गेल्यास काळजी करण्यासारखे काही नाही. पण त्याहूनही कमी झाल्यास रक्तस्राव होतो. तसेच 10-20 हजारांची संख्या राहिली तर ही परिस्थिती गंभीर मानली जाते.
प्लेटलेट्स खराब झालेल्या ऊतींच्या दुरुस्तीसह रक्तस्त्राव रोखतात. याला होमिओस्टॅसिस (Homeostasis) असेही म्हणतात. प्लेटलेट्स हे रक्तातील घटक असतात, जे पाण्यासारखा द्रव आणि पेशींनी बनलेले असतात. या पेशींमध्ये ऑक्सिजन वाहून नेणाऱ्या लाल रक्तपेशी देखील असतात.
Platelets हे रक्तातील सूक्ष्म कण असतात जे वैद्यकीय तपासणी दरम्यान दिसतात. शरीरावर दुखापत झाल्यानंतर, रक्तातील प्लेटलेट्सना सिग्नल मिळू लागतात, ज्यामुळे ते दुखापतीच्या ठिकाणी पोहोचून रक्त थांबवतात.
कमी प्लेटलेटची लक्षणे (Symptoms of Low Platelets)
प्लेटलेट्सची संख्या कमी झाल्यास तुम्हाला खालील लक्षणे दिसू लागतात-
- मल मध्ये रक्त येणे.
- मूत्र मध्ये रक्त.
- नाकातून रक्त येणे.
- हिरड्यातून रक्तस्त्राव.
- जखमेतून बराच वेळ रक्तस्त्राव होतो.
- मासिक पाळीत जास्त रक्तस्त्राव.
- गुदामार्गातून (Rectum) रक्तस्त्राव होणे.
