पु ल देशपांडे यांची माहिती मराठी

आपण या आर्टिकल मध्ये महाराष्ट्रातील साहित्यिक पु ल देशपांडे (8 नोव्हेंबर 1919 – 12 जून 2000) यांची संपूर्ण माहिती सोप्या मराठी भाषेत जाणून घेणार आहोत. जर तुम्हाला Pu La Deshpande यांच्याबद्दल पुरेशी माहिती नसेल तर नक्की हे आर्टिकल पूर्ण वाचा.

पु ल देशपांडे यांची माहिती मराठी

पु ल देशपांडे यांचे पूर्ण नाव पुरुषोत्तम लक्ष्मण देशपांडे होते. ते महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध मराठी लेखक आणि विनोदकार होते. सोबत ते एक कुशल चित्रपट आणि रंगमंच अभिनेता, पटकथा लेखक, लेखक, संगीतकार, संगीतकार, गायक आणि वक्ते देखील होते. त्यांना “महाराष्ट्राचे लाडके व्यक्तिमत्व” असे संबोधले जात असे. देशपांडे यांच्या ग्रंथांचे इंग्रजी आणि कन्नडसह अनेक भाषांमध्ये अनुवाद झाले आहेत.

Pu La Deshpande Information in Marathi

Pu La Deshpande यांचा जन्म गमदेवी स्ट्रीट, चौपाटी, मुंबई येथे गौड सारस्वत ब्राह्मण कुटुंबात लक्ष्मण त्रिंबक देशपांडे आणि लक्ष्मीबाई लक्ष्मण देशपांडे यांच्या पोटी झाला. त्यांचे आजोबा वामन मंगेश दुभाषी हे मराठी कवी आणि लेखक होते. त्यांनी रवींद्रनाथ टागोरांच्या गीतांजलीचा ‘अभंग गीतांजली’ या शीर्षकाने मराठीत अनुवाद केला होता.

हे कुटुंब मुंबईतील ग्रँट रोड परिसरातील केनवे हाऊस, प्रॉक्टर रोड येथे राहायचे. त्यानंतर त्यांचे कुटुंब जोगेश्वरीला गेले. नव्याने स्थापन झालेल्या सरस्वती बाग कॉलनीतील त्यांची पहिली 8 वर्षे त्यांच्या पुरचुंडी या पुस्तकातील ‘बालपणीचा काळ सुखाचा’ किंवा बालपणीका सुखाचा या कथेत वर्णन केल्या आहेत. त्यानंतर हे कुटुंब विलेपार्ले येथे राहायला गेले.

देशपांडे यांचे शिक्षण पार्ले टिळक विद्यालयात झाले. त्यांनी हायस्कूल नंतर इस्माईल युसूफ कॉलेज आणि त्यानंतर एलएलबीसाठी मुंबईच्या सरकारी लॉ कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला. पुढे त्यांनी पुण्यातील फर्ग्युसन महाविद्यालयात शिक्षण घेतले. त्यांनी 1950 मध्ये बॅचलर ऑफ आर्ट्स (बीए) पदवी आणि नंतर विलिंग्डन कॉलेज, सांगली येथून मास्टर ऑफ आर्ट्स (एमए) पदवी प्राप्त केली.

Pu La Deshpande यांची पहिली पत्नी सुंदर दिवाडकर यांचे लग्नानंतर लगेचच निधन झाले. 12 जून 1946 रोजी देशपांडे यांनी त्यांची सहकारी सुनीता ठाकूर यांच्याशी विवाह केला. त्या (सुनीता देशपांडे) पुढे स्वत: एक कुशल लेखिका बनणार होत्या. या जोडप्याला स्वतःचे कोणतेही मूल नव्हते. त्यांनी सुनीताबाईंच्या पुतण्या दिनेश ठाकूरला स्वतःचा मुलगा म्हणून वाढवले. पु ला यांनी त्यांच्या गंगोत या पुस्तकात दिनेशवर लिहिले आहे.

पु ल देशपांडे यांचे कार्य

शिक्षक – देशपांडे आणि त्यांची पत्नी दोघेही ओरिएंट हायस्कूल, मुंबई येथे शिक्षिका म्हणून कार्यरत होते. कर्नाटकातील बेळगाव येथील राणी पार्वती देवी महाविद्यालय आणि मुंबईतील कीर्ती महाविद्यालयात त्यांनी काही वर्षे महाविद्यालयीन प्राध्यापक म्हणूनही काम केले.

दूरदर्शन – त्यांनी सरकारी मालकीच्या दूरदर्शन वाहिनीसाठीही काम केले. तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांची भारतीय दूरचित्रवाणीवर मुलाखत घेणारे ते पहिले व्यक्ती होते. वर्षभराच्या प्रशिक्षणासाठी त्याला बीबीसीमध्ये पाठवण्यात आले. यानंतर त्यांनी फ्रान्स आणि पश्चिम जर्मनीमध्ये काही काळ घालवला. याच देशांतील विशिष्ट कालावधी आणि वास्तव्य यावर त्यांचे नंतरचे प्रवासवर्णन “अपूर्वाई” आधारित होते. ‘पूर्वरंगा’ आणि ‘जावे त्यांच्य देशा’ ही त्यांची अन्य प्रवासवर्णने.

चित्रपट आणि संगीत – पु ला देशपांडे हे अनेक प्रतिभावंत होते. लेखनाव्यतिरिक्त, त्यांनी चित्रपट निर्मितीमध्ये वापरलेल्या प्रतिभांमध्ये पटकथा लेखन, दिग्दर्शन, अभिनय, संगीत रचना आणि गायन यांचा समावेश होता. हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीतात ते निपुण होते.

‘अमलदार’, ‘गुलाचा गणपती’, ‘घरधनी’, ‘चोखामेळा’, ‘दुधभात’, ‘देव पावला’, ‘देवबाप्पा’, ‘नवरबायको’, ‘नवे बिर्‍हाड’ यासह १९४० आणि ५० च्या दशकातील अनेक मराठी चित्रपटांना त्यांनी संगीत दिले. ‘, ‘मनाचे पान’ आणि ‘मोठी मानसे’.

ज्योत्स्ना भोळे, माणिक वर्मा आणि आशा भोसले यांसारख्या गायकांनी गायलेल्या “भावगीत” प्रकारातील अनेक लोकप्रिय गैर-फिल्मी गाण्यांचे ते संगीतकार देखील होते.

12 जून 2000 रोजी पार्किन्सन्स आजाराच्या गुंतागुंतीमुळे देशपांडे यांचे पुण्यात निधन झाले. ते ८० वर्षांचे होते. जोडप्याच्या ५४ व्या लग्नाच्या वर्धापनदिनानिमित्त त्यांचे निधन झाले.