सुकन्या योजना महाराष्ट्र 2023, ज्याला सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) असेही म्हणतात, ही मुलींच्या फायद्यासाठी सरकार समर्थित अल्पबचत योजना आहे. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ योजनेचा हा एक भाग आहे आणि 10 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलीचे पालक किंवा कायदेशीर पालकांद्वारे उघडले जाऊ शकतात. या योजनेचा उद्देश अनेक कर सवलतींसह उच्च व्याज दर देऊन मुलीचे शिक्षण आणि लग्नाचा खर्च भागविणे आहे.

सुकन्या समृद्धी योजनेची वैशिष्ट्ये
- एका आर्थिक वर्षात कमीत कमी २५० रुपये आणि जास्तीत जास्त १.५ लाख रुपयांच्या ठेवीसह नामांकित बँका किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते उघडता येते.
- या खात्याची मुदत २१ वर्षे किंवा मुलीचे वयाच्या १८ व्या वर्षानंतर, जे आधी असेल तोपर्यंत आहे.
- सुकन्या योजनेचा व्याज दर सरकारकडून तिमाही घोषित केला जातो. आर्थिक वर्ष 2023-24 च्या पहिल्या तिमाहीसाठी (एप्रिल-जून) व्याजदर 8% प्रतिवर्ष आहे.
- सुकन्या योजनेत केलेल्या ठेवी आयकर कायदा, 1961 च्या कलम 80C अंतर्गत एका वर्षात 1.5 लाख रुपयांपर्यंत वजावटीसाठी पात्र आहेत. मिळालेले व्याज आणि मॅच्युरिटी रक्कम देखील करमुक्त आहे.
- हे खाते भारतात कोठेही एका पोस्ट ऑफिस/ बँकेतून दुसर् या पोस्ट ऑफिस/ बँकेत ट्रान्सफर केले जाऊ शकते.
- मुलीचे वय १८ वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर तिच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी शिल्लक रकमेच्या ५०% रक्कम मुदतपूर्व काढण्याची परवानगी आहे.
सुकन्या समृद्धी योजनेसाठी पात्रता निकष
- मुलीचे पालक किंवा कायदेशीर पालकच तिच्या नावाने एसएसवाय खाते उघडू शकतात.
- खाते उघडताना मुलीचे वय १० वर्षांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- मुलीच्या नावाने एकच खाते उघडता येते.
- एका कुटुंबासाठी फक्त दोन म्हणजे प्रत्येक मुलीसाठी एक एसएसवाय खाती मंजूर आहेत.
टीप: सुकन्या समृद्धी खाते दोनपेक्षा जास्त मुलींसाठी काही विशेष प्रकरणांमध्ये उघडले जाऊ शकते जे आहेत-
- जन्माच्या पहिल्या किंवा दुसऱ्या क्रमानुसार जुळी मुले/तिहेरी असतील तर प्रतिज्ञापत्र आणि जन्म दाखले सादर केल्यानंतर प्रत्येक मुलीसाठी खाते उघडता येते.
- जर जन्माच्या पहिल्या क्रमामुळे दोन किंवा त्यापेक्षा जास्त मुली जिवंत राहिल्या आणि त्यानंतर इतर कोणत्याही मुलाचा जन्म झाला नाही तर प्रत्येक मुलीसाठी खाते उघडले जाऊ शकते.
सुकन्या समृद्धी योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
एसएसवाय खाते उघडण्यासाठी, खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- खाता खोलने का फॉर्म
- मुलीचा जन्म दाखला
- पालक/ पालकांचा ओळखपत्र (जसे आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट इ.)
- पालक/ पालकांचा पत्ता पुरावा (जसे आधार कार्ड, वीज बिल, रेशन कार्ड इ.)
- पालक/ पालक आणि मुलीचे फोटो
सुकन्या समृद्धी योजना खाते कसे उघडावे
सुकन्या समृद्धी योजना खाते उघडण्यासाठी, या चरणांचे अनुसरण करणे आवश्यक आहे:
- सुकन्या समृद्धी योजना प्रदान करणार्या कोणत्याही निर्दिष्ट बँक किंवा पोस्ट ऑफिस शाखेला भेट द्या.
- खाते उघडण्याचा फॉर्म भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे आणि छायाचित्रांसह सबमिट करा.
- प्रारंभिक अनामत रक्कम (किमान २५० रुपये) रोख, धनादेश किंवा डिमांड ड्राफ्टद्वारे भरा.
- पासबुक गोळा करा आणि भविष्यातील संदर्भासाठी सुरक्षित ठेवा.
सुकन्या योजना देणाऱ्या बँकांची यादी
खालील बँका सुकन्या योजना देतात:
S.No | बँकेचे नाव |
---|---|
1 | स्टेट बँक ऑफ इंडिया |
2 | पंजाब नॅशनल बँक |
3 | बँक ऑफ बडोदा |
4 | कॅनरा बँक |
5 | आयसीआयसीआय बँक |
6 | एचडीएफसी बँक |
7 | एक्सिस बँक |
8 | आंध्रा बँक |
9 | अलाहाबाद बँक |
10 | बँक ऑफ इंडिया |
टीप: ही संपूर्ण यादी नाही. अधिक माहितीसाठी अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या.
सुकन्या योजनेतील गुंतवणुकीचे फायदे
मुलींचे भवितव्य सुरक्षित करण्यासाठी सुकन्या योजना हा गुंतवणुकीचा उत्तम पर्याय आहे. त्याचे काही फायदे असे आहेत:
- यात इतर अल्पबचत योजनांच्या तुलनेत जास्त व्याज दर दिला जातो. सुकन्या योजनेचा व्याजदर सरकारकडून त्रैमासिक सुधारित केला जातो आणि दरवर्षी चक्रवाढ केली जाते. आर्थिक वर्ष 1-2023 च्या पहिल्या तिमाहीसाठी (एप्रिल ते जून) सध्याचा व्याजदर 24% वार्षिक आहे.
- आयकर कायदा १९६१ च्या कलम ८० सी अंतर्गत तिहेरी कर लाभ देण्यात आला आहे. सुकन्या योजनेत जमा झालेल्या ठेवीवर्षभरात दीड लाख रुपयांपर्यंत वजावटीस पात्र आहेत. मिळणारे व्याज आणि मुदतपूर्तीची रक्कमही करमुक्त आहे.
- त्यामुळे मुलींचे शिक्षण आणि लग्नाचा खर्च वाचण्यास मदत होते. मुलीचे वय १८ वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर तिच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी शिल्लक रकमेच्या ५०% रक्कम मुदतपूर्व काढण्याची परवानगी आहे. प्रवेश किंवा लग्नाचा पुरावा द्यावा लागेल.
- सुकन्या समृद्धी योजना खाते उघडण्यासाठी फक्त २५० रुपयांची थोडी रक्कम आणि वर्षभरात किमान २५० रुपये जमा करणे आवश्यक आहे. वर्षभरात जास्तीत जास्त दीड लाख रुपये अनामत रक्कम आहे. खाते उघडल्याच्या तारखेपासून १५ वर्षांपर्यंत ठेवी करता येतात.
- यामुळे पालक/ पालक किंवा मुलीचा पत्ता बदलल्यास खाते भारतात कोठेही एका पोस्ट ऑफिस/ बँकेतून दुसर् या बँकेत हस्तांतरित केले जाऊ शकते.
- यामुळे पालक/ पालक किंवा मुलीचा मृत्यू झाल्यास किंवा मुलीची अत्यंत वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवल्यास खाते अकाली बंद करता येते.
सुकन्या समृद्धी योजना परिपक्वता रक्कम कशी मोजावी
सुकन्या योजनेची परिपक्वता रक्कम (Maturity Amount) ठेवीची रक्कम, व्याजदर, ठेवींची वारंवारता आणि ठेवींचा कालावधी अशा विविध घटकांवर अवलंबून असते. या मापदंडांच्या आधारे परिपक्वतेच्या रकमेचा अंदाज घेण्यासाठी ऑनलाइन सुकन्या योजना कॅल्क्युलेटरचा वापर केला जाऊ शकतो.
उदाहरणार्थ, जर एखाद्याने 10000 रुपयांच्या प्रारंभिक ठेवीसह SSY खाते उघडले आणि 15 वर्षांसाठी 8% प्रति वार्षिक व्याज दराने 5000 रुपये मासिक ठेवी केल्या, तर 21 वर्षांनंतरची परिपक्वता रक्कम 4395380 रुपये असेल.
खालील तक्ता सुकन्या योजनेचे अमॉर्टायझेशन वेळापत्रक दर्शवितो जसे आपण सुकन्या समृद्धी योजना कॅल्क्युलेटरमध्ये पाहू शकता.
आर्थिक वर्ष | ओपनिंग बैलेंस | अनामत रक्कम | मिळविलेले व्याज | क्लोजिंग बैलेंस |
---|---|---|---|---|
2023-24 | 10,000 | 60,000 | 5,600 | 75,600 |
2024-25 | 75,600 | 60,000 | 10,848 | 1,46,448 |
2025-26 | 1,46,448 | 60,000 | 16,516 | 2,22,964 |
… | … | … | … | … |
2037-38 | 14,77,236 | – | 1,18,179 | 15,95,415 |
… | … | … | … | … |
2043-44 | 30,84,926 | – | 2,46,794 | 33,31,720 |
परिपक्वता वर्ष (2044) | 33,31,720 | – | – |
टीप: हे एक उदाहरण आहे आणि व्याज दर किंवा ठेव वारंवारतेत कोणतेही बदल विचारात घेतलेला नाही.
निष्कर्ष
सुकन्या योजना ही आपल्या मुलीचे भवितव्य सुरक्षित करू इच्छिणाऱ्या पालकांसाठी किंवा पालकांसाठी फायदेशीर योजना आहे. यात लवचिकता आणि सुरक्षिततेसह उच्च व्याज दर आणि कर लाभ दिले जातात. तसेच पालकांना आपल्या मुलीच्या शिक्षणासाठी आणि लग्नाच्या खर्चासाठी बचत करण्यास प्रोत्साहित करते आणि तिला स्वावलंबी आणि स्वावलंबी होण्यास सक्षम करते.
जर तुम्हाला १० वर्षांखालील मुलगी असेल आणि तिच्या भविष्यात गुंतवणूक करायची असेल तर तुम्ही कोणत्याही नामांकित बँक किंवा पोस्ट ऑफिसच्या शाखेत किमान २५० रुपयांच्या ठेवीसह एसएसवाय खाते उघडू शकता. आपण आपल्या ठेव रक्कम आणि वारंवारतेच्या आधारे परिपक्वतेच्या रकमेचा अंदाज घेण्यासाठी ऑनलाइन एसएसवाय कॅल्क्युलेटर देखील वापरू शकता.
सुकन्या योजना ही एक अशी योजना आहे जी आपल्याला केवळ पैसे वाचविण्यास मदत करत नाही तर आपल्या मुलीचे भविष्य देखील वाचविण्यास मदत करते.
कदाचित तुम्हाला या योजना आवडतील: