Vitamin D च्या कमतरतेची लक्षणे, कारणे, होणारे आजार आणि फायदे

व्हिटॅमिन डी किंवा इंग्रजीत Vitamin D, हाडांच्या आरोग्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. व्हिटॅमिन डी चा मुख्य स्त्रोत सूर्याची किरणे आहेत, तरी काही प्रमाणात हा अन्नातून देखील मिळतो, जर शरीरात व्हिटॅमिन डीचे प्रमाण खूप कमी असेल तर त्याला व्हिटॅमिन डीची कमतरता म्हणतात. या लेखात आपण, Vitamin D च्या कमतरतेची लक्षणे, कारणे, होणारे आजार आणि फायदे काय आहेत, हे सर्व जाणून घेणार आहोत.

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की शरीरात व्हिटॅमिन डीचे प्रमाण योग्य राखणे खूप महत्वाचे आहे, याच्या कमतरतेमुळे अनेक गंभीर आजारांचा धोका वाढू शकतो. शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी व्हिटॅमिन-डी खूप आवश्यक आहे. व्हिटॅमिन डी शरीराला भरपूर ऊर्जा देते, ज्यामुळे शरीर योग्यरित्या कार्य करू शकते.

कॅल्शियम शोषण, हाडांच्या आरोग्यासाठी, पेशींच्या वाढीस मदत करण्यासाठी आणि जळजळ कमी करण्यासाठी व्हिटॅमिन डी आवश्यक आहे. चला तर मग जाणून घेऊया, शरीरात व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे कोणते रोग, लक्षणे, कारणे आणि फायदे आणि व्हिटॅमिन डी चे पदार्थ काय आहेत.

व्हिटॅमिन डी च्या कमतरतेची लक्षणे (Symptoms of Vitamin D Deficiency)

1. नैराश्य येणे (Being depressed) – नैराश्य येणे किंवा चिडचिड होणे ही व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेची लक्षणे आहेत.

2. जास्त थकवा जाणवणे (Feeling more tired) – थकवा जाणवण्याची अनेक कारणे असू शकतात, परंतु व्हिटॅमिनच्या कमतरतेमुळेही थकवा येतो.

3. बद्धकोष्ठतेची तक्रार (Complaint of constipation)– व्हिटॅमिन डी हे चरबीमध्ये विरघळणारे जीवनसत्व आहे. कोणत्याही प्रकारचे पाचक रोग चरबीच्या शोषणावर परिणाम करतात, ज्यामुळे व्हिटॅमिन डीची पातळी देखील कमी होते.

4. हाडे आणि सांधेदुखी (Bone and Joint Pain) – व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे हाडांच्या आरोग्यावर परिणाम होतो. यासोबतच व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे हाडांमध्ये वेदना होतात. ही वेदना गुडघे आणि पाठीवर अधिक जाणवते.

5. केस गळणे (Hair loss) – केस गळणे बहुतेकदा तणावाशी संबंधित असते, जरी व्हिटॅमिन डीची कमतरता हे देखील एक सामान्य कारण आहे.

6. वजन वाढणे (Weight gain)– जर तुम्ही अचानक जाड झाले किंवा तुमचे वजन वाढले तर याचा अर्थ तुमच्या शरीरात व्हिटॅमिन डीची कमतरता आहे. विशेष बाब म्हणजे ज्यांचे वजन जास्त आहे त्यांना कमी वजन असलेल्या लोकांपेक्षा व्हिटॅमिन डीची जास्त गरज असते.

7. संसर्गास असुरक्षित असणे (Being vulnerable to infection)– व्हिटॅमिन डी तुमची प्रतिकारशक्ती मजबूत करते. जेव्हा तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत असते, तेव्हा ती तुम्हाला बॅक्टेरिया आणि विषाणूंशी लढायला मदत करते.

8. जखमा सहज बऱ्या न होणे (Wounds do not heal easily) – ऑपरेशन आणि दुखापतीनंतर जखमा भरण्यास उशीर होणे हे देखील शरीरात व्हिटॅमिन डीची भरपूर कमतरता असल्याचे लक्षण आहे.

9. हाडांची कमतरता (Lack of bones)– कॅल्शियम शोषण्यासाठी व्हिटॅमिन डी आवश्यक आहे. जर तुमच्या शरीरात हाडांची घनता कमी होत असेल तर याचा अर्थ तुमच्या शरीरात कॅल्शियमची कमतरता आहे.

व्हिटॅमिन डी च्या कमतरतेची कारणे (Causes of Vitamin D deficiency)

आहारातून पुरेसे व्हिटॅमिन डी मिळत नाही.
आहारातून पुरेसे व्हिटॅमिन डी शोषत नाही.
पुरेसा सूर्यप्रकाश मिळत नाही.
व्हिटॅमिन डीचे सक्रिय स्वरूपात रूपांतर करण्यास यकृत आणि मूत्रपिंडाची असमर्थता.
इतर रोगांवर उपचार करण्यासाठी घेतलेल्या औषधांच्या वापरामुळे व्हिटॅमिन डीचे रूपांतरण आणि शोषण या दोन्हीवर परिणाम होऊ शकतो.