आपण या आर्टिकल मध्ये महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध कलाकार विठाबाई नारायणगावकर यांची संपूर्ण माहिती सोप्या मराठी भाषेत जाणून घेणार आहोत. जर तुम्हाला Vithabai Narayangaonkar यांच्याबद्दल पुरेशी माहिती नसेल तर नक्की हे आर्टिकल पूर्ण वाचा.
विठाबाई नारायणगावकर कोण होत्या
विठाबाई नारायणगावकर (जुलै 1935 – 15 जानेवारी 2002) या भारतीय नृत्यांगना, गायिका आणि तमाशा कलाकार होत्या. विठाबाई कलाकारांच्या कुटुंबात जन्मल्या आणि वाढल्या. तिचा जन्म महाराष्ट्रातील सोलापूर जिल्ह्यातील पंढरपूर शहरात झाला. भाऊ-बापू मांग नारायणगावकर हे तिचे वडील आणि काका चालवणारे कुटुंब होते. तिचे आजोबा नारायण खुडे यांनी मंडळाची स्थापना केली. ते पुणे जिल्ह्यातील शिरूर तालुक्यातील कवठे यमाई येथील होते.
लहानपणापासूनच तिला लावण्य, गवळण, भेडिक अशा विविध प्रकारची गाणी ऐकायला मिळाली. एक विद्यार्थिनी म्हणून तिने शाळेत फारसे चांगले प्रदर्शन केले नाही, जरी तिने अगदी लहानपणापासूनच कोणत्याही औपचारिक प्रशिक्षणाशिवाय रंगमंचावर सहज सौंदर्याने सादरीकरण केले.
Vithabai Narayangaonkar Information in Marathi
Vithabai Narayangaonkar यांच्या आयुष्यातील एक उल्लेखनीय घटना म्हणजे तिच्या मुलाचा जन्म झाला. ती प्रेक्षकांसाठी कार्यक्रम करत असताना ती 9 महिन्यांची गर्भवती होती. प्रदर्शनादरम्यानच तिला कळले की ती प्रसूती करणार आहे. धीरगंभीर आणि धाडसी स्त्री असल्याने तिने स्टेजच्या मागे जाऊन बाळाला जन्म दिला, दगडाने नाळ कापली आणि कामगिरीत सामील होण्यासाठी ती तयार झाली. बेबी बंप नसतानाही तिला पाहून प्रेक्षक आश्चर्यचकित झाले. तिच्या धाडसी कृतीबद्दल आणि समर्पणाबद्दल चौकशी करून आणि जाणून घेतल्यावर, शो थांबवण्यात आला.
शो पूर्ण करण्याच्या तिच्या निर्धाराबद्दल प्रेक्षकांनी तिचे कौतुक केले, परंतु आदराने तिला विश्रांती घेण्यास सांगितले. महाराष्ट्रातील नारायणगाव या गावातील महान तमाशा कलावंत म्हणून ती नेहमीच ओळखली जाते. तिला तिच्या कलेसाठी 1957 आणि 1990 मध्ये भारताच्या राष्ट्रपतींकडून पदके मिळाली होती. असे लिहिले आहे की तिची कीर्ती आणि तिला मिळालेले सन्मान असूनही ती आर्थिक संकटात होती आणि तिची काळजी नव्हती. तिच्या मृत्यूनंतर तिच्या हॉस्पिटलची बिले देणगीदारांच्या योगदानातून भागवली गेली.
पुरस्कार आणि ओळख
तिने उच्च प्रशंसा मिळवली आणि त्याद्वारे तिच्या गटाला तमाशा कला प्रकारातील सर्वात प्रतिष्ठित राष्ट्रपती पुरस्काराने गौरविण्यात आले. तिला तिच्या चाहत्यांनी “तमाशा सम्राज्ञी” (तमाशा सम्राज्ञी) असे संबोधले आणि सरकारने त्यांचा सन्मानही केला.
महाराष्ट्र शासनाने 2006 मध्ये Vithabai Narayangaonkar यांच्या स्मृतीप्रित्यर्थ वार्षिक “विठाबाई नारायणगावकर जीवनगौरव पुरस्कार” ची स्थापना केली आहे. तमाशा कलेचे जतन आणि प्रचारात भरीव योगदान देणाऱ्यांना हा पुरस्कार प्रदान केला जातो.
हा पुरस्कार 2006 पासून प्रदान केला जात असून पुरस्कार प्राप्त करणाऱ्या प्रख्यात आहेत श्रीमती. कांताबाई सातारकर, वसंत अवसरीकर, श्रीमती सुलोचना नलावडे, हरिभाऊ बधे, श्रीमती मंगला बनसोडे (विठाबाईंच्या कन्या), साधू पटसुते, अंकुश खाडे, प्रभा शिवणेकर, भीमा सांगवीकर, गंगाराम कवठेकर, श्रीमती राधाबाई खोडकर, ना.खोडे. लोकशाहीर बशीर मोमीन कवठेकर यांना त्यांच्या लोककला, लावणी आणि तमाशा क्षेत्रातील आजीवन योगदानासाठी 2018 सालचा हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला आहे.
सुश्री गुलाब संगमनेरकर यांना त्यांच्या लावणी आणि तमाशा क्षेत्रातील योगदानासाठी 2019 साठी हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला आहे.
हे सुद्धा वाचा –
